Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ШИРКЕНТ, Шеркент, дарьёест дар р-ни Турсунзодаи PСС Точикистон., шохоби рости д. Каратог (хавзаи Сурхондарьё). Болооби Ш. Сандалдарьё ном дорад. Тули Ш. 54 км, масох. хавзааш 330 км2. Хавзаи дарьё дар нишебии чануби к-кухи Хисор вокеъ гаштааст. Манбааш барфу пирях. Дарьё тобистон пуроб (то 118 м3/ сон) ва зимистон камоб (2,5—3 …

ШИША, моддаи сахт, аморфи, шаффоферо гуянд, ки дар натичаи аз хад зиёд хунук кардани гудохтахои махсуси оксидхо (кремний, бор, алюминий, фосфор ва г.) ва оксиди металлхо (литий, калий, магний, сурб ва г.) хосил мешаванд. Бештар шишаи силикати маъмул аст. Истехсоли Ш. дар Мисри Кадим пайдо шудааст (с. 4000 то м.) …

ШИРИН – яке аз кахрамонхои асосии достонхои «Хусрав ва Ширин» («Фарход ва Ширин»). Прототипи ин образ шахси таърихи, завчаи Хусрави II Парвиз мебошад. Дар «Таърих»-и Феофилакт Симокатта (муаррихи румии ох. а. 6—авв. а. 7) омадааст, ки Хусрави Парвиз Сира (баъдан ин ном ба Шир табдил ёфт) ном румидухтари исавимазхабро с. …

ШИРМОЛ, як навь нон, ки аз кадим дар байни халкхои Шарк, аз чумла точикон маъмул аст. Хамири Ш.-ро аз орди гандум, нахуди куфта тайёр мекунанд. Ба ин хамир (хамири Ш. бояд сахт бошад), андак шакар, зира, равгани гусфанд хамрох менамоянд. Дар баъзе махалхои Ленинобод ба хамири Ш. барои хушхур шуданаш …

ШИФТ, сакфи биноро гуянд. Ш.-и ёдгорихои меъмории Осиёи Миёнаро ба хар намуд месохтанд. Ба сифатяи масолехи Ш. хишти хому пухта, санг, чуб ва г. истифода мешуданд. Дар гузашта ба шакли гумбаз сохтани шифти бинохои бузурги бошукух  (масчид, макбара, Мадраса, корвонсарой ва г.) маъмул буд. Аксари бинохои истикоматие, ки дар а-хои …