Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

АБУУБАЙДА Маъмар ибни Мусанно (728 – 825), филолог (суханшинос), адабиётшиноси арабизабони форс-точик. Аз донишмандони забону адабиёти араби. Дар ин бобат рисолахо доштааст, ки яке аз онхо «Накоизи Чарир ва Фараздак» мебо­шад. Дар таърих ва насаби кабилахои араб, Куръон ва хадис низ асархо навишта будааст, ки аксар аз байн рафтаанд. Дар …

ЭНЕРГИЯ (аз юн. energeia «- tiv сир, фаъолият), бузургии скаляриест, ки андозаи умумии таъсири мутакобил ва харакати хамаи шаклхои материяро ифода мекунад. Барои тавсифи микдори таъсироти мутакобили гуногун ва шаклхои гуногуни ба онхо мутобники харакат мафхумхои «Э.-и механики», «Э.-и электромагнити», «Э.-и ядрои», «Э.-и дохили», «Э.-и химияви» ва г. истифода мешаванд. …

ЭНЕРГИЯИ АТОМи, энергияи ядрои, энергияи дохилиядроиест, ки дар натичаи реакцияи ядрои ба вучуд меояд. Хадди аксари энергияе, ки аз ин ё он ядро хорич шуда метавонад, энергияи бандиши ядрои мазкур аст. Энергияи бандиш аз энергияи чозибаи мутакобили нуклонхо (ки аз асари куввахои ядрои ба вучуд меояд ва ба адади нуклонхои …

ЭРЙИГИТОВ Туйчи (1921, дехаи Булоки p-ни Ашти вил. Ленинобод —1943), Кахрамони Иттифоки Совети (1944, баъди марг). То Чанги  Бузурги Ватани дар к-зи «Пахтакор»-и p-ни Ашт чупон буд. Аз рузхои аввали чанг ихтиёри ба армияи амалкунанда рафт. Дар мухорибаи Сталинград иштирок карда, сахт ярадор шуд. Э. корнамоии А. Матросовро такрор карда, …

АБУТАЙИБИ САРАХСИ (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири форс-точик (асри 10). Аз шоирони давраи Сомони­ён. Чузъиёти тарчумаи холаш маълум нест. Дар тазкирахо (масалан, «Мачмаъ- ул-фусахо»-и Хидоят) намунахои ашъорш омадаанд. Абёти зерин аз уст: Эй подшохи руи замин, давр аз они туст, Андешаи такаллуби даврон куну замон. Бехе нишон, ки давлати …