Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ПРОТОРЕНЕССАНС (аз прото… ва Франсави Renaissance — Эхё), давраест дар таърихи маданияти италияви, ки аз бисёр чихатхо ба санъатя Эхё замина тайёр кардааст. Истилохи «Проторенессанс»-ро бори аввал таърихшиноси Швейтсария Я. Буркхардт истифода бурдааст. Проторенессанс дар асри 13 ва Ибтидои асри 14 нашъунамо ёфтааст. Пайдоиши Проторенессанс ба ташаккули шахрхои озоди Италия, …

ПРОСЕССИ ИЗОХОРИ, просессест, ки дар системаи физики хан­гоми доими будани хачм ба амал меояд. Дар газ ва моеъхо амали гардондани Просесси изохори осон мебошад; ба­рои ин онхоро дар зарфи махками хачмаш тагйирнаёбанда чойгир кар­дан кофист. Хангоми Просесси изохори  кори механикии бо тагйирсбин хачми чисм алокаманд, ичро намешавад; тагйири энергияи дохилии …

ПРОТОТИП (аз юнони protоtypon— манбаи тип, нахустсимо), шахси вокеии муосир ё таърихи, ки барои ба вучуд овардани образ ё типи мукаммали бадеи ба нависанда хизмат мекунад. Шахси вокеи дар тасвири бадеи на ба сурати асли, балки бо хислату хусусиятхои мукаммалтару пурратаро тасвир ме ёбад. Образи бадеие, ки зимни лахзахои хаёт, …

ПРОСЕССИ МАРКОВ, просессхои махсуси тасодуфиеро гуянд, ки дар сохахои гуногуни табиатшиноси ва техника татбик ёфтаанд. Кохидани моддаи радиоактивро чун мисоли Просесси Марков муоина кардан мумкии аст. Назарияи Просесси Марков дар асоси тадкикоти математики рус А. А. Мар­ков (1856—1922), ки соли 1907 асоси системахои бадалиро гузоштааст, ба миён омад. Соли 1930 …

ПРОТУБЕРАНСХО (ном Protuberanzen, аз лотини protubero — хам мекунам), ташкилахои рахшонеанд, ки аз газхои тафсон иборат буда, дар канорахои кураи Офтоб намудор мешаванд. Протуберансхоро хангоми ба курси Офтоб проектиронидан ба намуди раххои тира падидор мегарданд. Ниг. низ Офтоб.