Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

ТЕМИН Хоуард Мартин (таваллуд 10. 12. 1934, Филадельфия), вирусологи америкои. Асархои асосии Темин ба вирус (онкорнавирус)-хои омосзои КРН-дор оиданд. У соли 1970 дар таркиби онкоризвирус ферментеро ошкор намуд, ки он ахбори генетикиро аз КРН ва КВН интикол мекунад (ин ферментро олимн америкои Д. Балтимор новобаста аз Темин ва дар як …

ТЕНЗОР (аз лотини tensus — боиддат, таранг), истилохи математикист, ки дар миёнахои асри 19 ба вучуд омад. Истилохи «Танзор» бештар дар хисоби тензори маъчуд аст. Тензор гуфта бузургихои хосаро меноманд, ки аз руи конуни махсус табдил дода мешаванд. Истилохи «Тензор» дар механика, хусусан дар назарияи чандири, хамчун муродифи аффинори симметри …

ТЕМУРИЁН сулолаест, ки дар Осиёи Миёна солхои 1370—1607 хукм рондааст. Асосгузораш Темур. Темуриён солхои 70 асри 14 дар улуси Чагатой ба сари хокимият омаданд. Самарканд ва Хирот пойтахти давлати Темуриён буд. Намояндагони Темуриён: Тамур ибни Тарагай Баходур (1370—1105), Халил султон ибни Мироншох (1405—09 хокими Мовароуннахр, солои 1409—11 хокими шахри Рай), …

ТЕМУР Амир ТеМур, Темурланг (9. 4. 1336, дехаи Хуча Илгор, наздикии хозира Шахрисабз —18. 2. 1405, Утрор), амир, асосгузори давлати Темуриён. Писари Тарагай ном беки як кабилаи мугулнажод (барлосхо). Фаъолияташро хамчун саркардаи дастаи рохзатахо огоз карда буд. Дар низоъхои чагатоихою мугулхо ширкат карда, соли 1361 хангоми хучуми мугулхо ба Мовароуннахр …

ТЕЛЛУР (лотини Теllurium), Те, элемени химиявии гуухи VI системаи даврии элементхои Менделеев; раками атоми 52. массаи атоми 129, 60, мансуби элементхои нодир. Дар табиат 8 изотопи собити адади масаашон 120, 122—126, 128, 130 маълум аст, ки дар байни онхо 128Те (31.79%) на Тс (34,48%) бештар дида мешавад. Аз изотопхои сунъиаш …