Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МУХОТАБ (араби — хитобшаванда), калима ва ибораест, ки шахс ва ё предмети мурочиатшударо номбар мекунад. Ба вазифаи Мухотаб исмхои хосу чинс, чондору бечон, чонишинхои шахси ва дхма калимахое, ки ба маънои исм истифода мешаванд, омада метавонанд. Мухотаб бо аъзохои чумла алока надорад ва аъзои чумла низ шуда наметавонад; дар аввал, …

МУТАВОТИР (араби— паи хам оянда; тордор, симдор), ифодаи созхои мусикии тори (ё худ зехи) дар рисолахои кадимии мусики. Аз руи таснифоти Ибни Сино ба созхои Мутавотир барбат, танбур, шохруд, зуланко ва гайра дохил мегарданд. А. Низомов.

МУТОРИКА, муторака (араби — сулхи муваккати), мувофики созишномаи тарафхои чангкунанда муваккатан катъ намудани амалиёти харби. Муторика умуми ва махалли мешавад. Дар холати аввал амалиёти харби дар тамоми майдони чанг катъ мегардад. Шартномаи Муторикаро сарфармондехон бо ваколати давлатхояшон имзо мекунанд. Одатан Муторикаи умуми огози бастани шартномаи сулх мебо-шад. Муторикаи махалли дар …

МУТАГЕНЕЗ (аз лотини mutatio — тагйирёбй ва …генез), просесси таг-йирёбии ирси — мутасияро гуянд, ни аз таъсири шароитхои табии (худ аз худ) ё омилхои гуногуни физики ё химияви мутагенхо ба вучуд меояд. Асоси Мутагенезро тагйирёбии молекулахои кислотахои нуклеат, ки нигахдор ва нокили ахбори ирси мебошанд, ташкил медиханд. Ин тагйирёби чун …

МУТРИБИ  (1558, Самарканд — 1629, Хиндустон), номи аслиаш Султонмухаммад, шоир ва тазкиранависи точик. Мутриби тахаллуси уст. Шогирди Нисории Бухорои. Асосан дар Самарканду Бухоро тахсил карда, баъд ба Хиндустон рафтааст. Хамчун шоир ва мутриб шухрати калон доштааст. Сарчашмахо Мутрибиро сохибдевон мешуморанд, вале девони у то хол пайдо нест. Ашъори парокандаи у …