ТУР (дар Авесто Тура), персонажи ривояту устурахои Эрони бостон ва «Шохнома»-и Фирдавсист. Дар «Фарвардин-яшт»-и Авесто, «Чехрдод-наск» -и «Динкард» достони Тур мухтасар омадааст. Мувофики баъзе ривоети эрони Тур сарнасли турониён буд. Мувофики ривоёти «Шохнома»-и Фирдавси пас аз он ки Фаридун мамоликашро байни се писар таксим кард, ба Тур Турону Чинро дод. …

ТУГМАЧАГУЛХО, мубофакхо (Маlvasias), оилаи растанихост, ки гиёххои як ё бисёрсола, баъзе буттаву дарахтодро муттахид мекунад. Дар Точикистон 21 намуди тугмачагулхо меруяд. Аксари онхо (масалан, тугмачагул, гули хайри ва гайра) гиёххои як ё бисёрсолаи худруянд. Тугмачагулхо ахамияти калони иктисоди доранд. Пахта низ ба тугмачагулхо мансуб аст. Г. К. Кинзикаева.

ТУРБ, турф, туруб, фичл (Rashanus sativus var. sativus), гиёхи як-дусолаест аз оилаи чилликгулхо як навъ сабзарвоти бехмевагист, Бехаш гуногуншакл (дарозруя, лунда ва гайра), сафед, гулоби, сиёх ва сурх, сермагзу сероб; вазни яктоаш то 5 кг мешавад. Турб сабзавоти дустдоштаи точикон аст. Таъмаш хуш ва каме тунд аст. Сабзавоти пархези ва …

ТУРДИХОЧАЕВ Неъматхоча (1896, Хучанд—1. 8. 1975, шахри Ленинобод), иштирокчии фаъоли барпо ва мустахкам намудани Хокимияти Совети дар шимоли Точикистон. Аз оилаи дехкон. Падари Н. Неъматов. Аввал батрак буд, баъд ёрдамчии усто шуд. Баъди галабаи Револютсияи Октябр ба хизмати Гвардияи Сурхи гарнизони Хучанд дохил шуд. Соли 1918 Турдихочаев дар хайати отрядхои …

ТУРБИДИМЕТРИЯ (аз лотини turbidus — хира, тира ва ..летрия), усули тахлили моеъхои тираест, ки ба ченкунии интенсивияти рушноии аз тарафи он фурубурдашуда асос ёфтааст. Андозагирии турбидиметриро бо ёрии колориметрхои визуалию фотоэлектри ва турбидиметрхое, ки ба колориметрхо монанд буда, факат бе нурполо истифода мешаванд, анчом медиханд. Турбидиметрия барои тахлили мухитхои мухталиф …

ТУРДИМУРОДОВ Бобомурод (таваллуд 1909, раёни Чаркургони вилояти Сурхондарёи РСС Узбакистон), пахтакор, Кахрамонн Мехнати Сосиалисти (1985), Устоди пахтаи Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Точикистон (1957). Аъзои КПСС аз соли 1945. Колхозчи, раиси колхози «Коммунизм»-и раёни Кабодиён (1941—71) буд. Аз соли 1971 нафакагири шахси. Дар съездхои 18—18 Партияи Коммунистии Точикистон аъзои Комитети Марказии Партияи …

ТУРБИНАИ БУГИ, турбинаест, ки энергияи хароратии буги обро ба кори механики табдил медихад. Турбинаи буги собит (масалан, дар электростансияхои харорати) ва мутахаррик (дар киштихо) мешаванд. Турбинахон бугии яккорпуса ва бисёркорпуса (одатан аз 4 корпус зиёд нест), якнаварда (навардхои хамаи корпусхо як мехвар доранд) ва ду, сенавардаи ба таври мувози чойгиршуда …

ТУГРИК, вохиди пули РХМ, ки ба 100 мунгу баробар аст. Пули когазии тугрик бори аввал соли 1925 бароварда шуд. Марти 1950 тугрик дар таркиби худ 0,222168 г тиллои холис дошт. Апрели 1982 мувофики курби Банки давлатии СССР 100 тугрик = 22 суму 50 тин буд.

ТУРБИНАИ ГАЗИ турбинаест, ки дар он энергияи гармии гази тазйикшуда ва тафсон (одатан махсули сузиш) ба кори механики табдил меёбад; ба таркиби мухаррики газотурбини дохил мешавад.

ТУРК дар мусики, 1) зарб ва усули муайяни дойра дар мусикии гузашта. 2) Оханги халкиест иборат аз 3 кисм. Кисми 1 -ум бо усули «Чапандоз» («Насруллохи»), 2- юм бо усули «Уфар» ва 3-юм бо усули «Кашкарча ичро мешавад. 3) Як авчи машхур, ки дар суруду охангхои «Шашмаком» чун шакли зарбу …