Таджикистан – Энциклопедия на таджикском языке КИТОБАМ

МОДДАИ МЕТЕОРИ дар фазои байнисайёрави, чисмхои сахт (чисмхои метеори)-и назар ба астероидхо ва кометахо хеле хурдеро гуянд, ки дар атрофи Офтоб чарх мезананд. (Бо мушохидахои фотографи ва радиолокациони мукаррар карда шуд, ки аксари кулли чисмхои метеори дар атрофи Офтоб аз руи мадорхои эллппей давр мезананд.) Хангоми бо Замин дучор шудани …

МОДДАИ ТАЪРИХ ка­лима, ибора, мисраъ ё байте, ки аз он ба хисоби абчад санаи вокеае берун меояд. Шоири асри 15 форс-точик Мактабии Шерози таърихи итмоми «Лайли ва Мачнун»-и худро ин тавр баён кардааст: Чун Мактаби ин китоб бикшуд, Таърих «китоби Мактаби» буд. Моддаи таърих ибораи «китоби Мактаби» мебошад, ки агар …

МОДДАХОИ БЕЗАРАРКУНАНДА, пайвастхои химиявиеро гуянд, ки бо моддахои захрнок (М3) фаъолона ба реакция даромада, онхоро безарар мегардонанд. Яке аз Моддахои безераркунандаи дастрас об аст. Обро барои безарар кардани либос ва баъзе воситахои мухофизи зиддихимиявии шахси истифода мебаранд. Моддахои безераркунандаи оксиду хлоронанда (мас., гипохлоритхо Са(С10)2 6 NaCIO ва хлораминхо CH3NC12, хло­рамин …

МОДДАХОИ ДАББОГИ, моддахоеро гуянд, ки хангоми даббогии чарм ва муина истифода мешаванд. Моддахои Даббоги ду хел мешаванд: минерали ва орга­ники. Моддахои Даббогии минерали пайвастхои хром, алюминий, цирконий, ти­тан, силиций ва г. мебошанд. Аксари ин пайвастхо намаки асосии кис­лотаи сулфатанд (мас., Cr(OH)SO« ва г.); онхоро барои даббоги дар намуди махлулхои оби …

МОДДАХОИ ЗАХРНОК, пайвастхои химиявии захрноке (адамсит, зарин, зоман, иприт, табун, фосген ва г.)-ро гуянд, ки барои захролуд кардани хаво, об, ашьё, манзилгоху панохгоххо, майдони чанг ва г. ис­тифода мешаванд. Захри Моддахои захрнок дар хаво, об, ашё ва г. муддате боки мемонад. Буги Моддахои захрнок бо шамол ба масофаи дур пахн …