ТАВЗЕИ МАКСВЕЛЛ (таксимоти Максвелл) дар физикаи статисти, конуни таксимшавии молекулахон системаеро аз руи суръат гуянд (ба шарте, ки система дар холати мувозинати термодинамики бошаду молекулахояш аз руи конунхои механикаи классики харакат кунад). Соли 1859 Ч. К. Максвелл кашф кардааст.
Мувофики Т. М. эхтимолияти дар фосилахои х, υх + dυx], [υy, υy + dυy],[υz,υz+dυz] -мавчуд будани проексияхои суръати молекула d (υх, υу, υz) бо формулаи
d (υх, υу, υz)= ) e- · dυх, dυу, dυz
муайян карда мешавад, ки дар он m — массаи молекула, Т — харорати мутлаки система, к — собитаи Болcман.
Бо ёрии Тавзеи Максвел кимати миёнаи суръатхои (молекулахо ва функсияи дилхохи ин суръатхоро хисоб кардан мумкин аст. Аз чумла муайян карда шудааст, ки кимати миёнаи квадратии суръати молекулахо 2 = /m аз суръати эхтимолтарин андаке ( -маротиба) калон мебошаду халос.
Агар харакати зарраро чун харакати нуктаи модди хисоб кунем, Тавзеи Максвел аз таксимоти каноникии Гиббс бармеояд. Тавзеи Максвелро барои хисоб кардани суръати молекулахои моеъ, чисми сахт ва заррахои броуни (заррахои броунии дар мухитбуда) низ истифода бурдаи мумкин аст. Ш. Шокиров.