ШИРКАТХОИ АКЦИОНЕРИ

ШИРКАТХОИ АКЦИОНЕРИ, шакли марказонии капитал ва барпо кардани корхонахои калони капиталистиро номанд. Ш. а. дар давраи андухти ибтидоии капитал ба вучуд омада, дар давраи капитализми томонополисти инкишоф меёбад ва ба шакли асосии корхонаю муассисахои капиталисти ва баъдтар монополияхои капиталистии давраи империализм мубаддал мегардад.

Баробари инкишофи тарзи капиталистии истехсолот дар байни тамоюли инкишофи босуръати муассисахои капиталисти ва махдудияти капитали шахси зиддият ба вучуд меояд. Ташкили корхонахои нав маблаггузориеро талаб мекунад, ки он аз худуди дороии капиталистони алохида зиёд аст. Аз ин ру, капитали шахсии капиталистони сахмгузор ба як марказ чамъовари шуда, ширкати акционери ташкил карда мешавад. Органи олии Ш. а. мачлиси расмии сахмгузорон мебошад.

Дао давраи империализм ба воситаи Ш. а. «демократикунони»-и капитал яке аз воситахои пурзуршавии олигархияи нохияви мебошад. Магнатхои капитали молияви Ш. а.-ро барои пурзур намудани хукмронни худ аз болои капитали бегона истифода мебаранд, Ин процесс ба воситаи система иштирок ба рох монда мешавад,

Бо тараккиёти капитал номи давлатию монополисти Ш. а. ба худ шакли давлати гирифта, дар хамин давра муассисахои давлатию хусусии капиталисти ба вучуд меоянд. Зимни хукмронии монополияхо афзудани капитали саноатию банки, ташакулёбии иттиходияхои капиталисти ва аз тарафи мамлакатхои капиталисти баровардани капитал ба хорича васеъ истифода мешаванд. Дар СССР дар давраи сиёсати нави иктисоди Ш. а. ташкил шуда буд, аммо онхо мохиятан аз Ш. а.-и капиталисти фарк, мекарданд. С-хои 30 аксари Ш. а. ба иттиходияхои давлати табдил ёфтанд.