ПРОСЕССИ ТОМАС, яке аз усулхои бе сарфи сузишвори ба пулод табдил додани чуяни гудохтаро гуянд, ки соли 1878 металлурги англис С. Ч. Томас ихтироъ кардааст. Просесси Томас аввал дар Германия (1679) татбик ёфт. Дар Россия Просесси Томас солхои 80 асри 19 (дар заводхои Таганрог, Керч, Мариупол) чори карда шуд. Конвертери томаси (ниг. Конвертер) аз чихати сохт ба конвертери бессемери монанд буда, аз он танхо бо хачм ва рупуши дарунии деворхо (футеровка)-аш фарк мекунад. Футеровкаи асосии конвертери томаси (аз доломити сухта) имкон медихад, ки ба он барои дажголонидан ва дур кардани фосфор ба микдори 12—15%-и массаи чуян охак андохта шавад. Сони аз болои он чуяни гудохтаи харораташ 1180—1250°С мерезанд ва конвертерро тоб дода, ба холати амуди (кори) меоранд ва аз тагаш хавои фишурдашуда ё буги об хам медиханд. Дар натича Si, Мn ва кисман S, Fe, C ва P-и таркиби чуян оксид мешавад.
Ба конвертери томаси чуянхое мерезанд; ки то 2% фосфор доранд ва ба он то 0,04—0,05% нам шудани микдори фосфор хаво дам медиханд. Хангоми Просесси Томас ба металл маъдан, оксидхои гуногун ва гайра хамрох карда, онро хунук ва кокс, графит, термоантратсит ё ангишти чуб илова карда, онро серкарбону камоксиген мекунанд. Дар Просесси Томас баромади металли коромад 85—99% ва баромади дажголе, ки чун пурии фосфордор истифода мешавад, 18— 20%-и массаи металлро ташкил медихад. Хангоми 18—70 Т будани гунчошни конвертор хаводамдихи 16—22 дак ва тамоми просесси гудозиши металл 25—40 дак давом мекунад. Пулоди томаси барои истехсоли прокати навъи релс, сим, тупука ва гайра кор фармуда мешавад. Солхои 70 асри 20 Просесси Томасро просесси оксигению конвертери кариб пурра иваз ламуд. Дар СССР конвертери томаси истифода намешавад. Ниг. низ Пулод, Чуян.
Т. Ахмадов.