Ориноко

Ориноко (Orinoco; ба забони хиндухои махалли Оринуку—дарё), дарёест дар Америкаи Чануби, дар Венесуэла ва Колумбия. Тулаш мувофики маълумотхои мухталиф аз 2500 то 2730 километр, масохати хавзааш 1086 хазор километр². Дар нишебихои гарбии колхозхои Серра-Парима (кисми чануби гар­бии суфакухи Гвиана) ибтидо ёфта, аз пастии Гвиана чори мешавад ва ба укёнуси Атлантик рехта, делтаро ба вучуд меорад.

Шохобхои асосиаш: аз рост — Вентуари, Каура, Карони; аз чап — Гуавяре, Бича да, Мета, Араука, Апуре. Дар чараёни боло аз Ориноко дарёи Касикяре чудо шуда, ба суи хавзаи дарёи Амазонка чори мегардад. Дарё то резишгохи дарёи Мета серостонаю тезчараён аст. Дар делта ба 36 шохаю якчанд обраха чудо мешавад. Шохахои асосиаш: Манамо, Мака­рео, Арагуао, Мерехана, Бока-Гран­де. Манбал Ориноко асосан борон. Дар мавсими пуробиаш (апрел— сентябр) сатхи об то 10—15 метр баланд меша­вад.

Сарфи миёнаи солонаи об дар кисми болоии делта кариб 29 хазор метр^э/сония, максималиаш 50—55 хазор метр³/сония, минималиаш 5—7 хазор метр^/сония. Дар давоми сол аз дарё ба укёнус кариб 915 километр⁹ об мерезад. Дарозии умумии роххои киштигард дар хав­заи Ориноко кариб 12 хазор километр. Дар мавси­ми пуробиаш то дарёи Гуавяре кишти­гард. Дар дарёи Карони ГЭС-хо бунёд мегарданд. Дар сохили Ориноко шахрхои Сан­та-Барбара, Пуэрто-Аякучо, Сюдад- Боливар, Пуарто-Ордас (Венесуэла), Пуэрто-Каррено (Колумбия) вокеъ гаштаанд.

Соли 1498 X. Колумб то саргахи яке аз шохахои резишгохи Ориноко рафта ра-сид. Олими немис А. Гумболдт хамрохи ботаники франсави Э. Боплан соли 1800 кад-кади Ориноко сафар карда, робитаи байни системахои Ориноко ва дарёи Амазонкаро муайян намуданд. Сар­гахи Онро соли 1951 аъзоёни экспедисияи Франсияю Венесуэла кашф карданд.