Нутфа (ар. — мани), сперматозоид (аз юнони. sperma, spermn- t-os — тухм, zoon — мавчудоти зинда ва eidos — намуд), хучайраи чинсии мард, наринаи хайвонот ва бисёр раставихо. Нутфа аз сарак, ки ядро ва хроматин дорад, гарданча ва думча иборат аст. Думчаи Нутфа вазифаи харакатро ичро мекунад. Нутфаи баъзе бемухрахо (масалан, баъзе харчангшаклхо, канахо ва гайра) думча надорад.
Бинобар ин харакати онхо ба харакати амёба монанд аст. Нутфа дар тухмхои дар просесси сперматогенез хосил мешавад. Хосилшавии Нутфаи одам аз даври ба балогат расидан (14— 15-солаги) то пиронсоли давом мекунад. Нутфаи растанихо (антерозоидхо) дар антеридий хосил мешавад. Антерозоидхо ду ва ё якчанд думча доранд (масалан, дар обсабзхои сабзу бур, баъзе ушнахо, сархас, чилбанд, мунмуна ва гайра) ё тамоман бедумча мешаванд (масалан, дар аксари раста- нихои тухмдор).