ФИРУЗОБОДИ Абутохир Мухаммад ибни Яъкуб ибни Мухаммад ибни Иброхим ибни Мачдуддини Шофеии Шерози (1327, шахри Козаруни Шероз—1415), лугатнависи араб. Эронинажод. Дар Шероз, Васит, Багдод ва Димишк тахсил карда, 10 сол дар Байтулмукаддас дарс гуфтааст. Ба Миср, Макка ва Дехли (5 сол) мусофирот кардааст. Асари мухимми Фирузободи «Комус-ул-мухит» мебошад, ки шарху …

ФИШОРИ АТМОСФЕРИ, фишори атмосфераи хаворо ба чисмхо ва сатхи руи замин гуянд. Дар хар як нуктаи атмосфера фишор бо вазни кабати болоии хаво муайян мешавад. Ба баланди вобаста будани фишори атмосфери бо формулаи барометри муайян мегардад. Фишори атмосфериро асосан бо барометр чен мекунанд. Фишори атмосфери бо миллибархо (мбар), нютои бар …

ФЛОРИДА (Гlorida), нимчазираест дар чанубу шарки Америкаи IIIимоли, як кисми штати Флорида (ШМА). Масохат 115 хазор км2. Сатхаш тахту хамвор (баландиаш то 100 м); иклимаш укёнуси, дар шимол субтроники, дар чануб тропикист. Кулу ботлокхо бисёранд. Дар чануби Флорида боги миллии Эверглейдс вокеъ гаштааст. Растанихояш дар шимол субтропики (санавбар, магнолия, нахлхои …

ФИТО… (аз юнони рhуtoп — растани), кисми калимахои мураккабро гуянд, ки ба растани ё илм дар бораи растанихо (ботаника) мансуб буданро ифода менамояд (масалан, фитопатология, фитосеноз).

ФИКХ араби — донистан, фахмидан, дарофтан), як кисми илохиёти ислом ва кисми таркибии шариат аст, ки коидаю конунхои шаръи ва хукукиро танзим мекунад. Донандаи коидаву конунхои шаръию хукукиро фахек мегуянд. Факехон хам илохиётшинос ва хам хукукшиносони исломанд. Онхо дар асоси Куръон, суннат, ичмоъ, кёс масъалахои системаи хукуки шаръи (илми ибодат), …

ФЛОРИСТИКА, як фасли ботаникаро гуянд, ки мачмуи намудхои наботот (флора)-и кураи замин ё кисмхои алохидаи онро меомузанд. Маълумоти Флористика барои хорология ва географияи наботот мухим мебошад.

ФИТОГЕОГРАФИЯ, географияи растанихо, як фасли ботаника ва география табииро гуянд, ки пахншавии географии набототро меомузад. Мавзуи асосии тадкики фитогеография ареали намудхои флора ва гайра мебошад. Масъалахои фитогеография дар СССРдар Институти ботаникаи ба номи В. Л. Комарови Академияи Фанхои СССР, Институти умумииттифокии растанипарварии ба нами Н. И. Вавилов ва дар РСС …

ФИШОРИ РУШНОИ, фишорест, ки рушнои ба чисми фурубаранда ё инъикоскунанда таъсир мекунад. Онро бори аввал П. Н. Лебедев дар тачриба мушохида намуд. Фишори рушнои натичаи импулси фотонхои фурураванда ва инъикоси валда Мебошад. Хангоми таъсири нури Офтоб ба чисмхои бузург нихоят кам аст.

ФЛОТ (франсави Flotte), иттиходияи харбии зудамалкунандаи флоти харбии бахриро гуянд, ки барои амалиёти чанги дар бахр (укёнус) таин шудааст. Аз соедииенияхои гуногуни навъхон кушун — киштихои зериоби, руиоби, авиасияи бахри, аскарони пиёдагарди бахри, кушунхои ракетию артиллерии сохили иборат мебошад. Флотро фармондех идора мекунад. Ба хайати он штаб ва дигар органхои …

ФИТОГОРМОНХО (аз фито… ва гормонфо), гормонхои наботот, моддахои рушд, моддахои химиявиро гуянд, ки дар растанихо хосил шуда, сабзишу инкишофи онхоро танзим мекунанд. Аз руи сохт ва хусусиятхои таъсир фитогормонхо гуногунанд. Ба фитогормонхо ауксинхо, гиббереллинхо, ситокининхо (ё кининхо) ва флориген дохил мешаванд. Назар ба гормонхои хайвонот таъсирашон маздуд аст ва маъмулан …