ТАСВИРИ ОПТИКИ, тасвирест, ки дар натичаи ба системаи оптики афтидани нурхои афкандаи объект ё аз он аксшуда хосил мегардад. Истифодаи тасвири оптики одатан ба тагйири микёси тасвири предметхо ва гузаронидани накшаи онхо ба ягон сатх (экран, фотонавор, фотокатод ва гайра) алокаманд аст. Одам чизеро аз он сабаб мебинад, ки накшаи …

ТАСВИРОТИ РУИ САНГ, петроглифхо, тасвирхои кадимтарин дар девору сакфи горхо, болои харсангхо ва сангхои алохида, ки яке аз шаклхои васеъ пахнгардидаи санъати ибтидои мебошад. Тасвироти руи санг аз давраи палеолит то руахои мо ва дар тамоми чахон маълуманд. Се усули асосии тасвирот ба нааар мерасад: раомхои бо ранг кашидашуда, расмхои …

ТАСДИР (араби — садр кардан), ак навъи санъати бадеии радд-ул-ачз ила-с-садр, яъне овардани калимаи садр (аввали мисраи якуми байт) дар охири мисраи дуюм: Посбононро иваз созанд рузону шабон, Дил вале хохад, ки бошам рузу шабхо посбон. (М. Турсунзода). Ин санъат барои таъкиди матлаби шоир ахамияти калон дорад. Р. Мусулмокулов.

ТАСЛИМ (араби — фармонбардори, худро ба ихтиёри каси дигар супоридан), дар хукуки байналхалки катъ шудани муборизаи ярокнок ва ба маглубият тан додани куввахои харбии яже аз давлатхои чангкунанда. Давлати голиб одатан як катор ухдадорихо (сиёси, иктисоди, харби ва гайра)-ро ба зиммаи давлати таслимшуда мегузорад. Таслими бекайду шарт одатан хангоми пурра …

ТАНУРА 1) дахони кухи оташфишонро гуянд (кутраш, аз даххо м то чандин км мешавад). Танурахо аз оташфишонии вулконхо ё дар нати- ча-и афтидани астероиду метеоритхо ва баъзан хангоми таркишхои калони сунъи ба вучуд меоянд. 2) Куххои халкамонанди Мохро низ танура меноманд.

ТАРЗИ ИСТЕХСОЛОТ, шакли таърихан муайяни хосил кардани неъматхои моддиро гуянд; ягонагии куввахои истехсолкунанда ва муносибатхои истехсолиро ифода мекунад ва асоси формасияхои чамъиятию иктисоди мебошад. Тагйири як тарзи истехсолот ба дигараш бо рохи революсиони ба амал меояд. Дар тули таърих тарзи истехсолоти чамоаи ибтидои, феодали, капиталисти ва коммунисти пай дар пай …

ТАПИР (Таpiridae), як навъ хайвони токсуми ширхорест. Чуссааш калон, пойхо ва гушу думаш кутох мебошад. Рангаш бештар бури тира, чавонааш холдор. Дарозиаш то 2,5 м, баландиаш 75—120 см, вазнаш 200—300 кг. Т. дар бешазорхои серботлоки Осиёи Чануби Шарки, Америкаи Маркази ва Чануби маскун мебошад. Тапирхо аксаран тока-тока зиндаги мекунваид; шабгарданд. …

ТАППОНЧА, туфанги оташфишони фардист барои махви душман (то масофаи 70 м). Таппончахои пидтаги дар Европа ва Осиё асри 16 пайдо шуданд. Дар армияхои гуногун аз асри 17 сар карда Таппончахои затвораш чакмоки ва аз асри 19 Таппончахои капсюли маълум буданд. Барои афзудани суръати тирпаррони дар ин давра Таппончахое месохтанд, ки …

ТАРОЗУ, мизон, асбобест, ки бо он борхо ё чисмхоро бармекашанд. Вобаста ба тарзи кор тарозухо фашанги, электротеизометри, гидростатики, гидравлики, пружини ва гайра мешаванд. Мувофики таъинот бошад, тарозухохои намунави, лаборатори, умуми ва махсус мавчуданд. Вобаста ба массаи чисми тадкикшаванда тарозухохо руимизи (то 50 кг), сайёр (аз 50 кг то 6 т), …

ТАРЗИ СОТСИАЛИСТИИ ХАЁТ, баъди галабаи революсияи сотсиалисти дар рафти сохтмони сотсиализм ва инкишофи он ба вучуд меояд. Чихатхои хоси тарзи сотсиалистии хаёт: хукмрон будани моликияти чамъияти, ягонагии манфиатхои синфи коргар, дехконон ва интеллигенсия, хамаи халкияту миллатхо. Принсипи аз хама мухимми сотсиализм хукук ба мехнат ва адои хакки одилонаи он мебошад; …