ТРОМБОЗ, (аз юнони rtombosis — лахтшави), тачаллуд, тахассур, дар рагхои хун ё хуфрахои дил пайдо шудани лахтахои хун. Иллати девораи рагхо; сустшавии чараёни хун, баланд шудани кобилияти дурдабанди ва гализии он боиси инкишофи тромбоз мегарданд. Бештар тромбози венахои канори ва баъзан системаи артерияви ба вучуд меояд. Тромбози рагхои иклили боиси …

ТРАНСПОРТИР (франсузи transporteur, аз лотини. transporto — мегузаронам), як навъ асбоби зовиясанч ва зовиясозро гуянд. Аз хаткашак ва нимдоираи дарачабандишуда аз 0° то 180° иборат аст. Андозаи транспортир хар кадар калон бошад, сахехияти он хамон кадар меафзояд (бо калон шудани нимдоира кимати андозаи хар як таксимот хурд мешавад). Барои накшакаши …

ТРИБОМЕТРИЯ (аз юнони tribos —соиш ва нетрия), усулхои ченкунии кувва ва коэффисиенти соиши беруна, худуди соиши беруна ва дарачаи хурдашавии сатххои соишхурандаро гуянд.

…ТРОН (ихтисори калимаи электрон), кисми калимахои мураккабест, ки ба асбобу афзори электровакууми мансубанд (масалан, бетатрон, газотрон, стабилитрон).

ТУБОН шалвори махсуси чарми, ки гуштингирон вакти варзиш мепушиданд. Тубон аз замовхои кадим байни халкхои Шарк, аз чумла мардуми точик, маълум буд. Тубон зебо, шинам ва ба гуштингир мувофик духта мешуд. Бо пешрафти чамъият ва саноат либосхои спортии хозиразамон чои Тубонро гирифтанд.

ТРИБОЭЛЕКТР (аз юнони tribos— соиш), ходисаи аз соиши ду чисм ба вучуд омадани зарядхои электрист. Хангоми соиши байнихамдигарии ду диэлектрик, нимнокил ё металлхои таркиби химиявиашон гуногун (ё таркибашон якхелаю зичиашон гуногун) мушохида мешавад. Дар натичаи соиши ду чисми таркиби химиявиашон якхела чисми зичиаш нисбатан зиёд мусбат заряднок мегардад.

…ТРОПИЯ (аз юнони tropos — гардиш, самт), кисми калимахои мураккабест, ки самт, гардишро ифода мекунад (масалан, изотропия).

ТРАНСПЛАНТАЦИЯ (аз лотини trans-plantatio — пайванд, кучат кардан),1) дар одам ва хайвонот пайванд кардани узву бофтахоро гуянд. Ин усули чаррохи аз даврахои кадим маъмул мебошад. Трансплатансияи пуст, мушакхо, пай, сиёхрагхо, асаб, карнияи чашм, бофтаи устухон ва чарбу, дил, гурда ва гайра маъмул аст. Хунгузарони — намуди махсуси трансплатансия аст. Трансплатансияро …

ТРИБУНАЛ (лотини tribunal — чои судкуни, судхона; маънои аслиаш баландие, ки дар Рими Кадим шахсони олимартаба — консулхо, преторхо хангоми ичрои вазифаашон андар он менишастанд), 1) дар Франсия—суди фавкулодаи революционии давраи Революцияи Кабири Франсия; 2) дар СССР — судхое, ки мувофики Декрети Совети Комиссарони Халк оид ба суд аз 22 …

ТРОПИКХО (аз юнони tropekos) — доираи гардиш), доирахои параллелй, доирахои параллелии фарази, ки дар сатхи кураи замин аз экватор 23°27′ шимолтар ва чанубтар мегузаранд. Шимолтар аз акватор тропикхои шимоли (ё мадори Саратон), чанубтар тропикхои чануби (ё мадори Чади) вокеъ гаштаанд. Дар рузи инкилоби тобистонаи Офтоб (нигаред Инкилоби Офтоб) 21 е …