ТРАХОМА (юнони trachus — шахшул), кукра, шилпук, бемории сироятиву музмини чашмро гуянд. Хангоми трахома дар конюнктиваи варамкарда ва сурхшуда доначахои хокистарранг (фолликулхо) ба вучуд меоянду сипас ба захм ва бофтаи хадшабанд мубаддал мешаванд. Барангезандаи Трахома микроорганизмхои вирусмонанд — хламидияхо буда, онхо дар хучайрахои эпителии конюнктиваи чашм афзоиш меёбанд. Асосан ба …

ТРИХОМОНОЗ, трихомониаз, бемории илтихобии узвхои пешоброну чилсии одам ва хайвон, ки грихомонадахо ба вучуд меоранд. Барангезандаи Трихомонози одам Ttrichomonas мебошад. Манбаи касали худи бемор ё хомилини трихомонадахо мебошад. Ангезандаи трихомоноз бо рохи алокаи чинси (баъзан ба воситаи сачоки умуми ва гайра) мегузарад. Шакли асосии трихомоноз дар мардхо уретрит (илтихоби пешоброха) …

ТРАНСЛИТЕРАЦИЯ (аз лотини (trans байни, ба воситаи ва litera — харф), аз як алифбо ба алифбои дигар (масалан, аз алифбои араби ба точики, аз лотини ба руси ё баръакс) баргардонидани матнро гуянд. Дар транслитерасия асосан ба харфхо эътибор дода, овозхо кам ба назар гирифта мешаванд. Масалан, калимахои хуруфоти арабии шакл, …

ТРЕМОЛИТ (аз носми водии Тремола дар чануби Швейцария), минерал аз гурухи амфиболхои моноклини, Са2Мg5(Si4O11]2· (ОН, Г)2. Омехтахояш Na, Ге, Мn, Cr, АI, Р. Кристаллхояш сафеди хокистартоби сузаyшакл. Сахтиаш а—6,5; зичиаш кариб 3000 кг/м3. Тремолит хамчун минерали хоси метаморфи дар байни охаксангу доломитхои кристалли, роговикхо ва кристаллхои калони он дар рагхои …

ТРИХОФИТИЯ шукуфаи муйчин, саъфа, бемории занбуругии одам ва хайвонот, ки ба гурухи трихомикозхо (нигаред Дерматомикозхо) мансуб аст. Барангезандаи Трихофития занбуругхои чинси трихофитон буда, 83 онхо асосан пуст, муй ва нохун осеб меёбанд. Манбаи касали одам ва хайвони бемор инчунин ашёи занбуругчадор меоошад. Ба трихофития бештар бачагон гирифтор мешаванд. Хангоми трихофитияи …

ТРАНСМИССИЯ (аз лотини transvissio—тахвил, интикол), олатеро гуянд, ки барои тахвили энергияи механикии мухаррик ба узвхои кории автомобил ё дигар мошинхо (дастгох, осиёб ва гайра) таъин шудааст. Трансмиссия (наварди трансмиссиони) мошини кориро одатап тазассути тасма ба харакат меоварад, Дар тохникаи муосир мачмуи олатхои тахвил (аз мехвари мухаррик сар карда то узвхои …

ТРИАНГУЛЯЦИЯ («аз лотини triangulum— секунча), усули сохтани силсилаи секунчахои муштарак барои муайян кардани мавкеи пункти геодезист. Дарозии як тараф ва кунчхои як секунчаро чен намуда, дарозии дигар тарафхои хамин секунча ва дигар секунчахои силсиларо бо усулхои тригонометри хисоб мекунанд.

ТРОЛЛЕЙБУС (англиси trolleybus, аз troley — нокили контакти ва bиs — автобус), як навъ наклиёти электрии гайрирелсии шахрист. Истифодаи тролейбус дар Германия хануз дар ибтидои солхои 80 асри 19 маълум буд. Дар СССР тролейбусхои аввалин соли 1933 сохта шуданд. Соли 1934 тролейбус дар Москва хамчун воситаи наклиёт ба кор даромад. …

ТУБАК, зарфхои гуногунхачмеро гуянд, ки омехтаи хоки сергизо доранд ва барои парвариши кучати гулу сабзавот ва гайра истифода мебаранд. Хачми тубак барои гулкарам ва каллакарам (бурриши кундалангаш ба хисоби см) 6 6, помидор, каламфур, бодинчон 8×8, барои бодиринг ва ГАЙРА 10X10 ё 12×12 мешавад. Дар тубак парваридани кучат ба сабзишу …

ТРИАС, давраи (системаи) триас (юнони trias—сакисма, секабата), давраи аввалини эраи мезозой, ки 230 млн сол мукаддам сар шуда, кариб 35 млн сол давом кардааст. Истилохи «триас»-ро соли 1834 олими немис Ф. Алберти ба илм дохил намуд. Давраи триас ба замонхои аввал, миёна ва охир, системаи триас бошад, ба кисмхои поён, …