ТРУБЕСКОЙ Николай Сергеевич (16. 4. 1890, Москва—25. 6. 1938, Вена), забоншиноси рус, яке аз намояндагони барчастаи мактаби забоншиносии Прага, асосгузори фонология. Дар Университетхои Москва ва Лейпсиг тахсил кардааст (1908—14). Солхои 1915—18 дар Университетхои Москва ва Ростов муаллим буд. Профессори филологияи славянии Университетхои София (1920) ва Вена (1922), мудири каредраи филологияи …

ТРАСОЛОГИЯ (аз франсузи rtaсе — из ва юнони …логия), як сохаи криминалистикаро гуянд, ки бо гирифтани изи даст (дог, осор)-и одам, наклиёт, олоти чиноят ва омузиши он бо максади идентификация машгул аст. Экспертизаи трасологиро бештар аз руи кори чинояти, баъзан аз руи кори граждани мегузаронанд. Натичахои акспертиза дар шакли хулосаи …

ТРИТОН, радифи сайёраи Нептун, диаметраш кариб 4000 км, масофаи миёна аз маркази сайёра 354 хазор км. Соли 1846 астрономи англис У. Ласселл кашф кард. Тритон атрофи Нептунро мукобили самти чархзании сайра давр мезанад.

ТРАНСДУКЦИЯ (аз лотини (transdustio— чойивазкуни), ба воситаи вирус аз як хучайра ба хучайраи дигар гузаронидани материали генетики. Ходисаи Трансдуксияро соли 1952 олимони америкои Д. Ледерберг ва Н. Циндер кашф кардаанд. Вирусхои махсуси бактерияви — фагхои муътадил (нигаред Вактериофагхо) дар процесси афзоиши вегегативи метавонанд тасодуфан ин ё он кисми КДН-и бактерияхои …

ТРАХЕЙТ, газаки пардахои луобии хирнойро гуянд. Аломати асосии зохиршавии Трахейт хуручи сурфа аст. Муолича: ингалясия (нафасгири) -и азрозолхо; хангоми музмин будани Трахейт— климатотерапия.

ТРИХИНЕЛЛЁЗ, бемории гелминтози одам ва хайвонот, ки трихинахо ба вучуд меоранд. Одам аз трихинеллёз хангоми истеъмоли гушти хом ва ё нимхом сироят меёбад, баъди 10-25 (баъзан 2-35) шаборуз харорати бадан баланд ( то 39° С) шуда, пилки чашм ва руи варам ва сар дард мекунад; аксар дар пуст доначахо пайдо …

ТРАНСКРИПЦИЯ (аз лотини traskriptio— рунавис кардан), овонавишт, тачдиди хаттии овоз, калимахову матвхо тавассути ягон системаи алифбо. Се навъи транскрипсия— фонетики, фолематики ва амали вучуд дорад. Дар транскрипсияи фонетики нутк бо тамоми хусусиятхову тобишхои овозиаш инъикос меёбад. Масалан, калимахои асбоб, ресмон, чашмбандро дар асоси алифбои имрузаи точики ва алифбои лотини чунин …

ТРАХИТ (аз юнони (trachus — дагар- бугур, шахшул), як навъ чинси кухии вулконbст. Раyгаш сурх, зард, сафед ва хокистартоб. Навъхои хушранги онро хамчун санги ороиши ва резакори истифода мебаранд. Трахит дар СССР (Кавказ), Италия, Франсия ва дигар чойхо мавчуд аст.

ТРИХОГРАММА (Trichogramma), як навъ савораки тухмхурест аз катори пардаболхо. Хашароти хурд (0,3-0,6); рангаш аз зардчатоб то бури сиёхтоб. Трихограмма дар 215 намуди 6 катори хашарот (алалхусус шапалакхо ва пардаболхо) паразити мекунад. Дар СССР трихограмма еvanescnnc (нигаред расм) бештар ахамияти хочаги дорад. Вай бештар дар 100 намуди шапалакхо, аз он чумла …

«ТРУД», газетаи марказии оммавии сиёси, органи ВЦСПС. Аз 19 феврали 1921 дар Москва чоп мешавад. Хафтае 6 маротиба мебарояд. Дар сахифахои «Труд» рафти ичрои шартхои мусобикаи социалисти, ичрои планхои хочагии халк, мубориза барои прогресси илми-техники, баланд бардоштани самараи истехсолоти чамъияти, корхои ташкилоти иттифокхои касаба оид ба афзоиши фаъолияти мехнати ва …