Ilm

FALSAFAI ILM, jarayonest dar falsafai tabiatshinosi, ki bunyodu bunyoni donishi ilmi, usulu vositahoi marifati ilmi, rohhoi tashakkul va taraqqii donishro tadqiq mekunad. Farsafai ilm ham ba konsepsiyahoi pozitivistii nazariyai marifat va ham ba malumotu mafhumoti ilmhoi tabiatshinosi (fizika, khimiya, biologiya va ilmhoi digar) istinod mekunad. Falsafai ilm dar miyonai asri …

FAZA dar termodinamika, holati muvozinatii termodinamikii moddaro guyand, ki az digar holathoi muvozinati (digar fazaho)-i hamon modda bo khususiyathoi fizikii khud farq mekunad (nigared Muvozinati termodinamiki). Bazan holati metastabilii nomuvozinati moddaro faza (fazai metastabili) menomand.

FAZO dar matematika, shakl (yo otruktura)-i mantiqan darkshavandaro guyand, ki hamchun muhit baroi sokhtani shakl yo konstruksiyahoi digar khizmat mekunad. Mafhumi umumii «Fazo» dar natijai tadrijan umumiyat dodanu digar kardani geometriyai Fazoi evklidi ba miyon omadaast. Mafhumhoi Fazoi az Fazoi evklidi farqkunanda bori avval dar nimai yakumi asri 19 jori …

FAZO-VAQT, kontinuumi fazo-vaqt, az mafhumhoi asosii nazariyai nisbiyat buda, yagonagii fizikii makonu zamonro ifoda mekunad.

F (ef), harfi bistu duyumi alifboi hoairai tojikist, ki az alifboi rusi girifta shuda (1940), ovozi hamsadoi labudandonii bejarangi rogro ifoda mekunad va shakli navishti chopiash F f, dasnmavisash f meboshad. In harf dar alifboi kirilli az sr (fi)-i alifboi yunoni paydo shuda, «fert» (frt») nom dosht va qimati adadiash …

FARAS (arabi — asp), burji ekvatorialist; qadri sitoravii zohirii munirtarin sitorahoyash 2,4; 2,5; 2,8; 3,0 ast. Sharoiti musoidi mushohida mohhoi avgust— sentyabr az tamomi SSSR namoyon ast. Nigared niz Osmon.

FARD, KhOS VA KULL, kategoriyahoi falsafi buda, fard mustaqiliyati nisbii ashyoyu hodisahoi alohida, kul umumiyati khosiyat, munosibat va robitai ashyoyu hodisaho va khos tarzi aloqai fard va kulro ifoda mekunand. Bayni in kategoriyahoi falsafi aloqai dialektiki mavjud ast. Zero ashyovu hodisahoi alohida bo bisyor ashyovu hodisahoi digar robitai mutaqobila doshta, …

FARZIYa (arabi — gumon, pindosht), faraz, gipoteza, yak shakli donishi ilmist, ki muhokimai takhminii qonuniyathoi robitai hodisahoro dar bar megirad. Farziya az nazariya farq mekunad. Farziya chun shaklhoi digari donish inikosi olami moddi, obrazi subektivii olami obektivi dar shuuri odam ast. Farziyai ilmi majmui tomi qaziyahoest, ki qisme az onho …

UROLOGIYa (az uro… va logiya), yak sohai tibro guyand, ki bemorihoi uzvhoi peshob (dar mardho bemorihoi uzvhoi jinsi), peshgiri va usulhoi muolijai onhoro meomuzad. Bemorihoi urologi az qadim malum budand, vale urologiya hamchun ilm asri 19 tashakkul yoft. Soli 1869 G. Zimon (dar Germaniya) bori nakhust gurdaro bezarar burida partoft. …

USLUB (arabi — tarz, ravish), khususiyathoi umumii zabon, asari adabiyoti badei yo sanat, prinsiphoi asosi, ki yagonagii muhimtarin khususiyathoi zabon va shakli badeii asare va yo chandin asarro muayyan mekunand. Ba in mani dar borai adabiyoti klassikii fors-tojik istilohi sabk niz istifoda meshavad. I. Uslub dar adabiyot umumiyati sistemai obrazho, …