Viloyati SAKhALIN

SAKhALIN, viloyatest, dar hayati Respublikai Sovetii Federativii Sotsialistii Rossiya RSFSR, 20 oktyabr 1932 tashkil shudaast. Masohatash 87,1 hazor kilometr9. Aholiash 685 hazor nafar (1984). Sakhalin 17 rayoni chamuri, 19 shahr va 34 posyolkai tippi shahr dorad. Markazash — shahri Yujno-Sakhalinsk, Sakhalin bo ordeni Lenin mukofotonida shudaast (1967).
Tabiati viloyatro nigared, dar maqolahoi Sakhalin, jazira va Kuril — galajazira.
Aholi. Asosan rusho, inchunin ukrainho, koreyagiho, belorusho, totorho va digar khalqho zindagi mekunand. Zichii miyonai aholi dar 1 kilometr2 7,8 nafar 83% aholi dar shahrho iqomat dorad. Shahrhoi asosi: Yujno-Sakhalinsk, Korsakoa, Kholisk, Poronaysk, Nevelsk, Okha, Aleksandrovsk-Sakhalinskiy, Uglegorsk, Dolinsk.
Khojagi. Sanoat dar iqtisodiyoti Sakhalin roli asosi mebozad. Sohai asosii oi sanoati mohi meboshad (38% hajmi umumii mahsuloti sanoati viloyatro medihad). Sanoati jangal, chubgari va sanoati sellyulozayu kogaz qarib 1/4 hajmi umumin mahsuloti sanoat- ro medihad. Sanoati istikhroji neft dar Sakhalini Shimoli joy giriftaast; neft ba vositai truboprovod ba Komsomolski Amur (firistoda meshavad. Dar Sakhalin gaz, angisht, neft va gayra istikhroj karda meshavad. Dar shafati shahri Okha Teplo Elektro StansiyaTES va dar nazdi posyolkai Vakhrushev GRES sokhta shudaast. Sanoati moshinsozi va korkardi metall asosan korhoi tamiriro ba jo meorad (kishtisozi joi asosiro megirad). Sanoati masolehi bino- kori, sanoati sabuk va khurokvori taraqqi kardaast. Sohai asosti khojagii qishloq— chorvodori. Soli 1975 dar viloyat 39 sovkhoz, 10 kolkhoz bud. Xojagii qishloqi viloyat 38 hazor gektar zamini kishtbob dorad (1974), az on jumla 13,8 hazor gektar baroi kishti kartoshka, 2,7 hazor gektar baroi sabzavot, 22 hazor gektar baroi bekhmeva, 0,8 hazor gektar baroi bogdori judo karda shudaast.
Soli 1975 dar viloyat 67 hazor sar gov, 107 hazor sar khuk, 14,1 hazor sar gavazni shimoli, 1605 hazor sar parranda bud. Naqliyoti bahri, daryoi va naqliyoti rohi ohan taraqqi yoftaast.
Maorif, muassisahoi ilmi va madani. Dar soli tahsili 1974/1975 dar 346 maktabi malumoti umumi 122,6 hazor, dar 15 omuzishgohi kasbhoi tekhniki 6 hazor, dar 10 maktabi miyonai makhsus 11,3 hazor, talaba, dar in-stituti pedagogi (dar Yujno-Sakhalinsk) 2,2 hazor student khond. Soli 1975 dar 545 muassisai tomaktabi 51,1 hazor kudak tarbiya yoft. Dar viloyat Instituti tadqiqoti ilmii kompleksii dar Sakhalin budai Markazi ilmii sharqidurii Akademiyai Fanhoi Ittifoqi Respublikahoi Sovetii Sotsialisti Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR, Shubai sakhalinii Instituti tadqiqoti ilmii khojagii mohi va okeanografii uqyonusi Orom, Instituti davlatii tadqiqoti ilmi va loihakashii sanoati nefti Sakhalii va gayra hastand. Soli 1975 dar viloyat 315 kitobkhonai ommavi, muzei kishvarshinosii viloyati, teatri drama (dar Yujno-Sakhalinsk), 316 klub, 444 dastgohi kinonamoishdihi, 37 muassisai berunazmaktabi bud. Gazetahoi vi- loyatii zerin chop meshavand: «Sovetskiy Sakhalin» (az soli 1925), «Le- nini gillo» («Bo rohi Lenin», ba zaboni koreyagi, az soli 1949), gazetai komsomolii «Molodaya gvardiya» (az soli 1947). Radio va televizion barnomahoi mahalli va markaziro meshunavonad va namoish medihad.
Nigahdorii tandurusti. Soli 1975 dar viloyat 95 muassisai tabobatii doroi 11,0 hazor kat (16,8 kat ba 1 hazor aholi), 2,6 hazor dukhtur (1 dukhtur ba 254 aholi) kor kard. Chashmahoi obi minerali, 7 sanatoriya va gayra hastand.