ФЕНИЛАЛАНИН, як навъ аминокислотаи ароматист. Дар организм дар шакли озод ва дар таркиби сафедахо мавчуд аст; ба аминокислотаи тирозин мубаддал мешавад. Агар мубодилаи фенилаланин дар организм модарзоди вайрон бошад, боиси кунд шудани зехни одам мегардад.

ФЕРМЕНТОПАТИЯ, энзимопатия, беморихои ирсиеро гуянд, ки хангоми норасоии ягон фермент ё тагйир ёфтани фаъолияти он пайдо мешаванд. Кариб 500 намуди ферма маълум аст.

ФЕНОГЕНЕТИКА (аз юнони phaino — нишон медихам ва генетика) як кисмати генетикаро гуянд, ки зухуроти таъсири геяхо ва мачмуи (генотипи) онхоро дар чараёни инкишофи фард меомузад. Ин истилохро соли 1918 зоолог ва генетики немис В. Хеккер пешниход карда буд.

ФАХД, нигаред Юз.

ФАУНАИ ОБИ ШИРИН, чамеи хайвонотеро гуянд, ки дар дарёву кулхо ва дигар обхои ширин, инчунин дар обхои зеризамини зиндаги мекунанд. Ба фаунаи оби ширин соддатаринхои гуногун, турбеллярияхо, гастротриххо, колограткахо, лундакирмхо, кирмхои камкил, шуллукхо, нармбаданхои шикампой ва дутабака, харчангшаклони гуногун, канахо, хашароти оби, мохихо ва гайра мансубанд.

ФАХАМ 1) богчома, чодаре, ки дар вакти афшондани мева ба асри дарахт медоранд; 2) чодаре, ки барои гун кардани нисор дар туйхо ва чашнхои хурсанди ба руи даст нигох дошта мешавад.

ФЕОДОСИЯ, шахр дар вилояти Крими РССУ. Бандар дар сохили бахри Сиёх, стансияи рохи охан. Ахолиаш 79 хазор нафар (1982). Яке аз марказхои курортии Крим. Воситахои табобаташ — иклим, оббози дар бахр, оби нушокии чашмаи минералии «Феодосия», лойкаи Ачикул. Дар Феодосия асосан иллати узвхои хозима, нафаскаши, рагхои хунгард ва системаи асабро …

ФЕНОКОПИЯ, тагйири гайриирсии фенотипи организмро гуянд, ки аз таъсири омилхои муайяни мухити зист ба вучуд омада, дар зухуроти ягон тагйироти ирси (мутасия)-и ин организм такрор мешавад.

ФАХРИ ДАСТГИРДИ (соли таваллуд ва вафот номаълум), шоири форс-точик (асри 12). Аз осори у якчанд рубои дар «Лубоб-ул-албоб» омадааст, ки мавзуи онхо панду насихат, хасби хол, ишку мухаббат ва гайра аст. Ин рубои аз уст: Он дам, ки бувад туро зи чанду чун бас В-аз неъмату аз гамат каму афсун …

ФЕДЧЕНКО Борис Алексеевич (1872—1947), ботаник ва географи совети. Ходими Хизматнишондодаи Илми СССР (1945). Писари А. П. ва О. А. Федченко. Университети Москваро хатм кардааст (1896). Профессори Институти география (1900 —18) ва Университети Ленинград (1918—31). Соли 1897 бори аввал ба Осиёи Миёна сафар карда, пиряхи каторкухи Алатови Таласро омухт. Дар сафархои …