ТЕОРЕМАИ СРТ, СРТ-теорема аз теоремахои   асосии назарияи квантии майдон буда, дар хама гуна таъсироти мутакобил инвариант (бетагйир) мондани хосили зарби инверсияи фазо Р (табдили координатахои х, у, z ба — х, —у, —z), инверсияи вакт Т (табдили t ба — t) ва инверсияи заряд С (табдили заррахо ба антизаррахои онхо)-ро …

ТЕОДОЛИТ, асбоби геодезист барои чен кардани кунчхои уфуки (горизонтали), амуди (вертикали) ва муайян намудани самтхо хангоми суратгирихои топографи, геодези ва маркшейдери. Асоси теодолитро доирахои горизонтали ва вертикалие ташкил медиханд, ки дорои таксимоти дарачавидан. Теодолит бештар бо олоти гуногун (ориентир — буссол, маркаи визири, масофасанчи оптики ва гайра) чихозонида мешавад. Теодолитхо …

ТЕОРЕМАИ ТАНГЕНСХО, яке аз теоремахои тригонометри буда, вобастагии байни дарозии тарафхо ва тангенсхои нимсумма ва нимфарки кунчхои мукобили тарафхои мувофики секунчаро ифода мекунад. Агар а, b ду тарафи секунча ва А, В кунчхои мукобили ин тарафхо бошанд, он гох теоремаи тангенсхоро чунин ифода кардан мумкин: Ин формула дар математика бо …

ТЕОДОРАКИС Микис (таваллуд 29. 7. 1925, чазираи Хиос), композитор ва ходими чамъиятию сиёсии Юнон. Иштирокгари Харакати мукобилат. Соли 1950 Консерваторияи Афинаро хатм намуда, солхои 1953—59 дар Консерваторияи Париж махораташро такмил додааст. Аз соли 1959 дар Юнон. Депутати парламент аз Партияи ягонаи демократист (1964 —67). Соли 1967 баъди табаддулоти харби хабс …

ТЕОРЕМАИ ФЕРМА, 1) теоремаи бузурги ферма, теоремаест, ки халхои бутуни мусбат надоштани муодилаи Диофант  (n — адади бутуни мусбати аз 2 калон)-ро собит мекунад. Ин теоремаро бори аввал математики франсави Я. Ферма баён кардааст. Холати хусусии ин теорема барои баъае киматхои n собит шуда бошад хам, исботи пурраи он бароя …

ТЕРМОМЕТРИЯ (аз термо… ва …метрия), як фасли физикаи амалиро гуянд, ки тахияи усулу воситахои чен кардани хароратро меамузад. Термометр як фасли метрология низ ба хисоб меравад: он масъалахои ягонаги ва сахехияти ченкунихо, мукаррар намудани шкалахои харорат, сохтани эталонхо, дарёфти усулхои дарачабанди ва санчиши асбобхои хароратсанчро дар бар мегирад. Хароратро бевосита …

ТЕОРЕМАХОИ ХУДУДИи назарияи эхтимолият, якчанд теоремахои назарияи эхтимолиятро номанд, ки шартхои ба вучуд омадани ин ё он конуниятхоро собит мекунанд (дар натичаи таъсири микдори калони омилхои тасодуфи). Теоремаи Бернулли (1713) ва теоремаи Лаплас (1812) нахустин теоремахои худуди мебошанд, ки вобастагии таксимоти тамоюли басомади нисбии руй додани ягон ходисаи Е (дар …

ТЕОКРАТИЯ (аз юнони худо ва хокимият), як шакли давлатдориест, ки сардори давлат (одатан давлати монархисти) дар айни замон пешвои дин буда, «сояи худо дар замин» ва «рухонии поку мукаддас» хонда мешавад. Конунхои асосита теократия каломи мукаддас, шарист ва иродаву хости рохбарони дин шуморида мешуданд. Дар асрхои миёна дар Шарк низ …

ТЕОСОФИЯ (аз юнони thеоs — худо ва sofia — харид), ба маъим васеаш таълимоти динию ирфониест, ки ба кашфи «сирру асрори» илохи иддао дорад. Дар «Ареопагитикхо» (асархои динию фалсафии файласуфи юнон Дионисий) Теософия муродифи теология мебошад. Вале дар байни онхо фарк хаст. Теология дар маърифату исботи худо манбаъхои мукаддас, аркон, …

ТЕРМОПАРА, унсури гарми хассоси асбобхои хароратсанч, системахои идора ва вазоратро гуянд; аз ду элементи гуногунчинсаи алектргузарон (одатан нокилхои металли, баъзан нимнокилхо)-и хамвасл иборат аст. Тарзи кори Термопара ба ходисаи Зеебек асос ёфтааст. Агар харорати контактхои элементхои электргузарон (онхоро бештар термоэлектрод меноманд) гуногун бошад, дар Термопара КЭХ (КЭХ-и термики) ба вучуд …