ТКАЧЁВ Пётр Никитич (1844, дехаи Сивсовои уезди Великолуский губ. Псков —4. 1. 1886, Париж), публицисти рус, яке аз идеологхои халкчиёни революсиони, иштирокчии харакати революционии солхои 60. Корманди журнали «Русское слово» ва «Дело». Аз соли 1873 дар хорича. Солхои 1875—81 журнали «Набат»-ро нашр мекард. Тарафдори мубориза бо рохи суикасд буд.

ТОЛЬЯТТИ (Тоgliatti) Пальмиро (тахаллec Эрколи, Альфредо, Марио Корренти, Родериго ва дигарон) (26. 3. 1893, Генуя —21. 8. 1964. Крим, СССР, дар Рим мадфун аст), ходими харакати коммунисти ва коргарии Италия ва байналхалки. Аз оилаи хизматчи. Соли 1924 хамрохи Грамши газетаи «Унита»-ро таъсис кард. Соли 1924 Толятти дар Конгресси 5-уми Интернационали …

ТОБАГО (Тоbago), чазираест дар укёнуси Атлантик, дар хайати давлати Тринидад ва Тобаго. Масохаташ 300 км2. Сатхаш кухсор. Баландии куххо то 576 м буда, аз чинсхои вулкони, гранит ва охаксангхо таркиб ёфтаанд. Иклими чазира субэкватори, гарму сербориш. Дар Тобаго бешахои хамешасабз, инчунин плантасияхои какав ва нахли норчил мавчуданд. Шахри асосиаш Скарборо.

ТИХОНОВ Николай Александрович (таваллуд 14. 5. 1905, Харков), ходими давлати ва партиявии совети, доктори илмхон техники, ду карат Кахрамони Мехнати Социалисти (1975, 1982). Аз оилаи хизматчи. Аъзои КПСС аз соли 1940. Солхои 1950- 55 сардори саруправленияи Вазорати металлургияи сиёхи СССР, 1955 —57 чонишини вазири металлургияи сиёхи СССР. Солхои 1960—63 чонишини …

ТОБДОН, панчараи болои дар ё тирезаро гуянд, ки аз он равшани ва хавои тоза ба хона медарояд. Шаклхои гуногун дошт. Дар масчиду мадраса, макбараю хаммом, корвонсарой ва баъзе хонахои кадимаи истикомати холо хам дида мешавад. Дар хонахои хозира Тобдон намегузоранд. Панчараи ин бинохо одатан аз чуб ва гач сохта шудаанд.

ТОЛСТОВ Сергей Павлович (25. 1. 1907, Петербург—28, 12. 1976, Москва), археолог, этнограф, муаррих ва шаркшиноси совети. Доктори илмхои таърих (1942), профессор (1943),аъзо-коррспонденти Академияи Фанхои СССР (1953), академики Академияи Фанхои Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Узбакистон. (1956), Ходими Хизматнишондодаи. Илми Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Точикистон. (1951), Ресспубликаи Совети Сотсиалистии Узбакистон, Ресспубликаи Автономии Совети Сотсиалистии …

ТОБОЛСК, шахрест дар вилояти Тю мени РСФСР. Бандар дар дарёи Иртиш, дар наздикии резишгохи дарёи Тобол. Аэропорт дорад. Ахолиаш 66 хазор нафар (1982). заводи киштисози ва таъмири кишти, инчунин корхонахои саноати чубгари, сабук ва хуроквори дорад. Комплекси коркарди нефт ва химия сохта мешавад (аз 1982). Дар шахр институт, техникумхо, музей-мамнуъгохи …

ТОМИЗМ, таълимоти Фомаи Аквини ва равияи фалсафии католикии таъсискардаи у, ки таълимоти Арастуро бо талабхои оини масехи мутобик месохт. Дар давраи схоластика мавкеи мухим дошт, афлотунияи Августин (354—430) ва рушдияро махдуд намуда буд. Дар асри 14 У. Оккам ба Томизм зид баромад. Тачдиди фаъолияти Томизм ба мархилаи дуюми инкишофи схоластика …

ТОЛИБИ ЧОЧАРМИ Мавлоно Мухаммад (соли таваллуд номаълум — вафот 1450, Шероз), шоири форс-точик. Шогирди Озарии Туси. Сохибдевон. Ба чанд газали Саъди ва Хофиз чавоб гуфтааст. Муаллифи маснавии «Гуй ва Чавгон». Мувофики маълумоти «Мачолис-ун-нафоис»-и Навои, дар болои кабраш чунин абёти худаш сабт шудааст: Дар кучаи ошики ба паймони дуруст Мегуфт ба …

ТОКСИКОЗ (аз юн. (tохikon — захр, як навъ масмумият), холати бемориест, ки дар натичаи ба организм таъсир намудани захрхои беруна (экзогени, масалан, микробхо) ё моддахои зарарноки дар худи организм хосилшуда (масалан, хангоми токсикозхои хомилагон, тиреотоксикоз) ба вучуд меояд. Токсикози хомилагон бемориест, ки дар организми зан хангоми хомилаги ё зоиш (баъзан) …