Nishasti narm, chunin nishasti apparati parishi kayhoniro menomand, ki dar vaqti on surati apparat dar lahzai rasish ba sathi saiyora va yo digar jirmhoi osmoni kamtarin (dar holati ideali — sifr) ast. Nishasti narm boyad butunii konstruksiyayu sistemahoi apparat va imkonpazirii kori minbadai onro tamin namoyad. Dar sayyorahoi atmosferador Nishastii …
Mufassal »Nivelir
Nivelir (az frals. niveler — barobar namudan, niveau — satkh); asbobi geodezist baroi nivelironidan va muayyan namudani samthoi gorizontali hangomi korkhhi montajkuni. Beshtar Nivelirhoi optiki-mekhaniki mamul gashtaand, ki dar onho farqi balandii du nuqta tavassuti shuoi (khati) vizirii gorizontali az rui takhtachahoi makhsusi dar nuqtahoi tadqiqshavavda guzoshtashuda muayyan karda meshavad. …
Mufassal »Nazariyai avtomatho
Nazariyai avtomatho yak fasli kibernetikai nazariyavist, ki tabdildihandahoi gunoguni akhbori munfassil (informatsiyai diskreti)-ro meomuzad. Solhoi 50 asri 20 hamroha ba talaboti loihagirii kompyuterho va zarurati tartib dodani modelhoi matematiki i prosesshoi korkardi akhbor dar sistemahoi biologi, iqtisodi va gayra tashakkul yoftaast. Mafhumi abstraktii avtomat va mafhumi kompozitsiyai avtomatho mafhumhoi asosii …
Mufassal »Navigatsiyai kayhoni
Navigatsiyai kayhoni ba manoi vaseash — idora kardani hara- kati apparati kayhoni, ba manon mahdudash — muayyan namudani mavqei on, peshbinii harakati on chun nuqtai materiali va bado dodan ba natijai in peshbini az rui ijroi vazifai asosi. Sistemae, ki in vazifahoro ijro mekunad, vasilahoi ham borti va ham ruizaminii …
Mufassal »Navigatsiyai havoi
Navigatsiyai havoi, aeronavigatsiya, ilm dar borai usul va vositahoi rovdani apparathoi parish (AP)—samolyotho, vertolyotho va gayraho; majmui amaliyot baroi muayyan kardani unsurhoi navigatsiya az tarafi punkthoi ruizaminii idorai parvoz yo dar borti AP va istifodabarii onho dar rondani AP. Gayp az on Navigatsiyai havoi masalahoi chuzii navi- gatsioni — dar bayni …
Mufassal »Murti
Murti, qobiliyati az tasiri mekhaniki be deformatsiya vayron shudani jismhoi sakhtro guyad. Murti ba Holati strukturii jism va sharoithoi ozmudi on vobasta ast. Masalan, Murtii jism bo afzudani bori tasirkunanda va pastshavii harorat, dar mavridi afzudani darajai shiddat va zakhirai energiyai chandiri meafzoyad. Murtii ashyoe, ki tanho hangomi tasiri zarbati …
Mufassal »Muhofizati releyi
Sistemahoi elektri, majmui tajhizot yo jihozi aloshidaero guyand, ki ba tavassuti rele az ittisoli kutoh (IK) muhofizat namudani tajhizoti elekrti, khathoi intiqoli elektr, shabakahoi elektri va gayra tamir shudaast. Dar yak qator holatho Muhofizati rastani digar namudhoi vayronshavii rejimi kor sistema (masalan, afzoishi jarayon, shiddat va gayra)-ro ba qayd girifta …
Mufassal »Lift
LIFT (az zaboni anglisi «lift» — bardoshtan), moshin-naqliyoti bolobardori stapionari, ki baroi ba yagon balandi bardoshtani odamon az bor dar kabina yo platformai makhsus peshbini shudaast. Kabinai Lift dar chohi bino amudi harakat mekunad. Lift yake az ikhtirooti qadimai insoniyat meboshad. Avvalin Lifthoro rimiyoni qadim (asri 1 to melod) sokhta …
Mufassal »Limb
LIMB (az kalimai lotini «limbus» — tamga) – in halqai metallii hamvor, ki bo khathoi borik ba qismhoi barobar (masalan darajai, daqikaho va gayra) taqsim karda shudaast. Limb yake az qismhoi muhimtarini asbobhoi zoviyasanj (asbobhoi astronomi, geodezi, fiziki va gayra) buda, baroi hisob kardani buzurgihoi kunji, khizmat mekunad. Taqsimoti Limb …
Mufassal »Logometr
LOGOMETR – asbobi elektrchenkunanda, ki nishondodi aqrabaki on ba nisbati du qimati buzurgii elektriki (odatan quvvai jarayon) mutanosib ast. Logometr az zaboni yunoni “Logos” — kalima, dar in jo nisbat va “Metr” girifta shudaast. Logometr atnitoelektriki, elektrodinamiki, ferrodinamiki va elektromagniti meshavand. Qismi harakatnoki Logometrhoi magnitoelektriki, ki beshtar mamuland az 2 element, masalan, galtakhoi 1 …
Mufassal »