ShAHIDI Ziyodullo Muqaddasovich

ShAHIDI Ziyodullo Muqaddasovich (4. 5. 1914, Samarqand —25. 2. 1985, Dushanbe), kompozitori sovetii tojik. Art. Khalqii RSS Toj. (1974). Azoi KPSS az s. 1950. S. 1932 maktabi miyonaro khatm karda, to s. 1939 hamchun navozanda dar teatrho va studiyahoi radioi Toshkent, Samarqand va Stalinobod kor kard. S-hoi 1939—52 rohbari Ansambli tarona va raqsi Filarmoniyai davlatii Tojikiston bud. S-hoi 1943—46 Shahidi dar studiyai nazdi IB Tojikiston az A. S. Lenskiy va S. A. Balasanyan darsi kompozisiya omukhtaast. S. 1949 Studiyai millii dusolai nazdi Konservatoriyai Moskvaro khatm namud va s-hoi 1952—57 dar shubai millii konservatoriyai mazkur tahsilro davom dod. Raisi Pravleniyai IB Tojikiston (1956—60). Shahidi yake az avvalin kompozitoron, ki baroi tashakkuli musiqii muosiri tojik khizmathoi shoyon kardaand. To s-hoi 60 dar ejodiyoti Shahidi surudu romanho mavqei kalon doshtand. Dar bayni onho taronahoi «Khonai mo» va «Vatan» (sheri A. Lohuti), «Aziz Moskvajon» (M. Rahimi), «Bubin», «Idi Zafar» (B. Rahimzoda), «Darvoz» (Dehoti), «Shahri mo» (Tursunzoda), romanshoi «Zi suzi sina» (sheri Hiloli), «Ey sorbon» (Sadi) hastand. Muallifi operahoi «Komde va Madan» (1960), «Gulomon» (1978); operettai «Dukhtare az Dushanbe» (1968), km bo musiqii khalqii tojik robitai zich dorad. Az nimam duyumi s-hoi 60 Shahidi ba musiqii simfoni ru ovard (dostonhoi simfonii «Soli 1917»), «Khotirai M. Tursunzoda» (1983), oratoriyai «Qissai Lenin» I (1984). Dar dostonhoi «Buzruk» va «Simfoniyai maqomho» u kushidaast, ki navohoi khushi «Shashmaqom»-ro istifoda namoyad. Shahidi muallifi musiqii yakchand namoishnomahoi musiqi va dramavi meboshad: «Arusi panjsuma», «Alisher Navoi», «Shabi bistu hashtum», «Shahri man» va g. Ba qalami u inchuniv 4 syuita (1954, 1956, 1961, 1975), kantatahoi «Zodagoni Oktyabr» (1957), «Tantana dar pakhtazor» (1958), «Kantatai idona» (1964) taalluq dorand. Shahidi ba yak qator filmho, az jumla «Dusti man Navruzov» (1959), «Vaqti zangirii pisaram rasid» (I960), «Khejbudagon har chiz meshavand…» (1974) va g. musiqi ejod kardaast. Kitobi u «Musiqi dar hayoti man» (Dushanbe, 1976, nashri duyum bo ilovaho 1986) dar khususi rohhoi ejodii ohangsoz va musiqi muosiri tojik bahs mekunad. Deputati Soveti Olii RSS  Toj. (davathoi 1—4). Laureat Mukofoti davlatii respublikavii ba nomi Rudaki (1985). Bo ordeni Bayraqi Surkhi Mehnat, «Nishoni Fakhri» va medalho mukofotonida shudaast.      Z. Tojikova.