Patologiyai geografi, yake aa sohadoi tib ast, ki qonuniyati dar mintaqai gunoguni geografi ba vujud omadan, pahn shudan va jarayon giriftani bemorihoro vobasta ba tasiri omilhoi tabii va ijtimoiyu iqtisodii mardum meomuzad Istilohi Patologiyai geografiro olimi nemis A. Khirsh soli 1858 jori kardaast. Dar SSSR Patologiyai geografi bo nomhoi patologiyai- kishvari va tibbi kishvari ba vujud omada, rivoj yoft. Tahkursii Patologiyai geografiro hakimoni marufi tojik Abualii Sino, Is moili Jurjoni va digar sokhtaand. Dar kitobhoi <Al-Qonun>> va «Zakhirai khorazmshohi» roje ba Patologiyai geografi, yane ba salomati chi guna tasir doshtani omilhoi geografi va iqlimi (balandiyu pasti, biyobonu kuhiston, sharoiti shimolu janub, garmiyu sardi, namiyu khushki va gayra), urfu odat, tarzi zindagi fikru andeshahoi odilona zikr yoftaand.
Dar takmilu taraqqii Patologiyai geografi olimoni rus va soveti V. I. Vernadskiy, G; M. Danishevskiy, D. K. Zabolotniy, E. N. Pavlovskiy, N. N. Sprotinin va digar sahmi kalon guzoshtand. Azbaski dar CSCP khalqu millathoi sershumor zindagi mekunand, taraqqi dodani Patologiyai geografi ahamiyati bagoyat kalon dorad. Dar Osiyoi Miyona Patologiyai geografiro P. F. Borovskiy, N. I. Ismoilov, L. M. Isoev, dar Tojikiston boshad, X. S. Gadjiev, E. N. Pavlovskiy, P. V. Sipovskiy, M. S. Qulmatov va digar rivoj dodand. Olimoni Tojikiston, dar qatori tadqiqoti ziyode vobastagii paydoishi saratoni dahonu zabon ba noskashi, saratoni surkhruda ba istemoli khuroku nushokii garmi jushon, ruy dodani kasalii jogar az kam budani yod dar obu khok, vayronshavii mubodilai moddaho va hazmi khurok ba sababi ruzadori va digar masalahoro muayyan namudand.
Dar natiqai ba kulli behtar gardidani sharoiti ijtimoi, boloravii saviyai madani va maishii khalq, komyobihoi nigahdorii tandurusti dar respublika bisyor bemorihoi kishvari va ijtimoii merosi, alalkhusus, bezgaku chechak, rishtayu pashakhurda, khunnoqu trakhoma, bemorihoi pustu muysar. bodi siyokhu qulguna va gayra qarib tamoman barham khurdand.
Adabiyot: Voprosi kraevoy medisini, majmua, Tashkent, 1965; A v s i n A. P„ Vvedenie v geograficheskuyu patologiyu. Moskva„ 1972; Geograficheskaya patologiya Uzbekistana, majmua., Tashkent, 1975. Moskva.