Nevrolgiya

Nevrolgiya (az nevr… va …do­vil), guruhi ilmhoi tibbiyu biologist, ki sokht va funksiyai holathoi mutadilu patologii sistemai asab va qonuniyati ontogenezu filogenezi onro meomuzad. Ilmhoi morfolo­gi (anatomiya, gistologiya, embriologiyai sistemai asab) va neyrofizio­logiya asosi nazariyavii Nevrologiya buda, neyropsikhologiya, ki prosesshoi ruhi va aloqamandii onhoro bo sistemahoi alohidai magei cap meomuzad yak qismi Nevrologiya ba shumor meravad. Nevrologiyai klinikie, ki bemorihoi asabro meomuzad nevropatologiya menomand. Neyrokhirurgiya bemorihoi sistemai asabro omukhta, onhoro bo jarrohi tabobat mekunad. Bemorihoi sistemai asabro, ki bo ikhtiloli ruh aloqamand ast, psikhiatriya meomuzad.

Tibbi qadima tanho dar asosi malumothoi soddai neyromorfologi amal mekard. Dar asri 16 A. Vezalii ba raviyai morfofunksionalii omuzishi sistemai asab asos guzosht. Minbad oid ba anatomiyai sistemam asab malumotho jam ovarda shudand. Dar asri 19 omuzishi eksperimentalii magzi cap ogoz yoft, ki on boisi kashf shudani neyron, markazhoi sistemai asab va gayra gardid. Ba tufayli tadqiqothoi olimoni nemis Yu. F. Kongeym, Ch. Sherriig- ton, II. Fleksng va olimoni rus F. V. Ovsyannikov, V. A. Bes, I. M. Seche­nov, N. B. Vvedenskiy N. boz ham rivoju ravnaq yoft. Muvaffaqiyathoi muhimtarini Nevrologiya dar asri 20 ba talimoti P. P. Pavlov dar borai faoliyati olii asab, kashf shudani qonuniyati evolyutsioniyu geneti­kii tashakkuli sokht va funksiyai magzi cap va gayra aloqa dorad. Asosguzoroni Nevrologiyai soveti V. M. Bekhte­rev, G. I. Rossolimo, B. K. Sepp, S. N. Davidenkov va digarho meboshand. Dar inkishofi Nevrologiya dar SSSR tadqiqothoi L. A. Orbeli, V. N. Cherni­govskiy, P. K. Anokhin, E. A. Asra­tyan va digar mavqe dorand. Instituti maynai  AIT SSSR, Instituti nevrolo­giyai AIT (Moskva), Instituti psikho­nevrologii ba nomi V. M. Bekhterev (Leningrad) va gayra markazhoi kalontarini Nevrologiya dar SSSR ba shumor meravand. Masalahon Nevralogiya dar jurnalhoi «Jurnal nevrologii i psikhiatrii im. S. S. Korsakova» (tasisash 1901), «Voprosi neyrokhirurgii» (tasisash 1937) nashr meshavand. Nevrologhoi mamlakathoi gunogunro Federatsiyai umumijahonii Nevrologiya muttahid mekunad.

Dar RSS Tojikiston oid ba masalahoi klinikii Nevrologiya va nevropatologiyai kishvari (khususiyati patologiyam raghoi mayna, omos va illathoi siroyatii on) hodiioni kafedrai nevro­logii Instituti davlatii tibbii Tojikiston tadqiqot mebarand.

Adabiyot: Mnogotomnoe rukovodstvo po nev­rologii, tom 1—8, Moskva, 1955—63.