Q (qe), harfi siyu shashumi alifboi hozirai tojikist, ki dar asosi harfi K-i alifboi rusi ba vujud ovarda shudaast. Ovozi hamsahoi zichi zabonchagi (uvulyari)-i bejarangro ifoda mekunad. Dar alifboi arabiasosi tojiki (to 1930) qof nom doshta, ba shakli .. ishora meshud. Dar alifboi lotiniasosi tojiki (1930—40) shakli chopiash dastnavisash bud. Harfi Q. asosan dar kalimahoi iqtibosii turki-uzbeki (qapqon, qoshuq, qalpok va g.), arabi (quvvat, qator, qadam va g.), yunoniasl (qolbad — az qalopodhion, qalandar — az kaletor — davatkunanda va g.) duchor meshavad. Dar guftugu bazan ba joi Q. hamsadoi «K» istifoda meshavad: qati-kati; Q. ba joi K meoyad: qogaz ba joi kogaz, qoq ba joi shakli aslii «Kok» (logar) va g.
V. Kapranov.