FIKhTE Iogann Gotlib

FIKhTE (Fichte) Iogann Gotlib (19. 5. 1762, Rammenau—29. 1. 1814, Berlin), faylasuf va khodimi jamiyati, namoyandai idealizmi klassikii nemis. Solhoi 1794—99 Fikhte professori Universiteti Yen bud, badi targiboti mulhidonaash az universiteti mazkur ronda shud. Dar «Khitobahoi rasmi ba millati nemis», khalqro ba tajdidi akhloq va muttahid shudan davat namud. Soli 1800 ba Berlin omad va 1810 avvalin rektori Universiteti Berlin tain shud. Dar tashakkuli afkori falsafii Fikhte du marhala vujud dorad. Dar marhalai avval (to 1810) mafhumi «Man»-i mutlaq va dar marhalai duyum mafhumi hastii mutlaqro tahqiq namuda, aa idealizmi subektivi ba idealizmi obektivi guzashtaast.
Misli Kant Fikhte ham falsafaro poyai asosii tamomi ilmho meshumorid. Ba fikri u, ilm hamchun sistema boyad asosi yagonai haqiqi doshta boshad. Dar falsafa Fikhte «chizho dar khud»-i Kantro rad namudaast.
Mazmuni asosii talimoti falsafii Fikhte az faoliyati yagonai «khudshinosi» yo khud «Man» iborat ast, ki on, az yak taraf, hastii mutlaq va az tarafi digar, ashyoi olami beruna e khud «gayri «Man»- ro dar bar megirad. Falsafai Fikhte ba inkishofi idealizmi klassikii nemis az Shelling va Gegel sar karda to goyahoi falsafiyu estetikii romantizmi yeni tasiri kalon rasondaast. Shellingu Gegel idealizmi subektivii Fikhtero hamatarafa tanqid kardaand.