REVMATOLOGIYa

REVMATOLOGIYa (az yunoni geisha-115108 — shoridan, luob va …logiya), tarbodshinosi, yak qismati ilmi tib buda bemorihoi tarbodi (dardi sistemavii boftahoi payvastkunanda — tarbod, sklerodermiya yo dagalpusti, dermatomiozit va gayra), artritho (artriti tarbodi), osteoartrozho va gayraro meomuzad. Bo mas-alahoi Revmatologiya klinisistho, morfologho, immunologho, biokhimikho, fiziologho, radiologho va digar mutakhassison mashguland. Revmatologiya bo nefrologiya, kardiologiya, gematologiya, pulmonologiya va digar qismathoi tib aloqai zich dorad.

Dar tarikhi tib Buqrot avvalin shuda gazaki bugumhoro tavsifi ilmi dodaast. Istilohi «revmatizm»-<ro baroi ifoda kardani be-morihoi gunoguni azoi takyayu harakat dar asri 2. Jolinus ba ilmi tib dokhil namud. Az asri 19 tarbodro az digar kasalihoi azoi harakat judo meomukhtagi shudand. Solhoi 30 asri 19 asosguzoroni Revmatologiyai muosir — olimoni fransavi J. B. Buyo va rus G. I. Sokolskiy aloqai bayni poliartrit va illati dilro muayyan kardand. S. P. Botkin avvalin shuda siroyati budani tarbodro oshkor sokht. G. M. Malkov mavqei strentokokkho va gazaki bodomakhoi guluro dar inkishofi tarbod nishon dod. Dar asri 20 etnologiyai (sababi paydoishi) streptokokkii tarbod isbot gardid (olimi amerikoi A. F. Kobern, olimoni soveti N. D. Strajesko, G. F. Lang va digar). Dar asosi tadqiqoti olimoni soveti V. T. Talalaev, N. D. Strajesko, M. P. Konchalovskiy va olimi nemis F. Klinge nazariyai az allergiya paydo shudani tarbod ba miyon omad. Olimi soveti A. A. Kisel usulhoi tashkhisi tarbodi bachagonro peshnihod namud. Revmatologi amerlkob F. S. Khench (1950) dar tabobati bemorihoi tarbodi istifoda burdani kortikosteroidhoro tavsiya kard.

Dar nimai duyumi asri 20 dar natijai ba kor burdani usulhoi immunologi va biokhimiyavi, biopsiyai pardahoi zuloli (sinoviali), gurda, pust va gayra Revmatologiya  ba muvaffaqiyathoi kalon noil gardid. Alhol dar Revmatologiya  usulhoi tadqiqi virusologiro istifoda karda, mubodilai kislotahoi nukleat, vayronshavii immuniteti gumorali va hujayraviro myoomuzand. Jori namudani usulhoi tabobati immunodepressivi (istifodai kortikosteroidho va gayra) boisi khele kam shudani bemorihoi tarbodi gardid.

Dar natija Revmatologiya  ba sohai mustaqili tib tabdil yoft. Dar bisyor mamlakatho oid ba problemahoi Revmatologiya  instituthoi tadqiqoti ilmii makhsus tashkil shudaast (masalan, Instituti tarbodni Akademiyai Ilmhoi Tojikiston Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR dar Moskva, Instituti bemo-rihoi tarbodi dar Praga, Instituthoi Revmatologiya dar Varshava va Belgrad, Instituti tarbod dar London va gayra). Komiteti umumiittifoqii ziddi tarbodi, ki soli 1928 tashkil shuda bud, soli 1964 ba Jamiyati umumiittifoqii revmatologho tabdil yoft. In jamiyat az soli 1928 in jonib uzvi hayati Ligai baynalkhalqii muborizai ziddi tarbod (tasisash 1928) ast. Dar Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR az soli  1961 jurnali «Voprosi revmatizma» nashr meshavad.

Adabiyot: Strukov A. I., Beglaryan A. G.. Patologicheskaya anatomiya i patogenez kollagenovikh bolezney, Moskva, 1963; Tareev E. M., Kollagenozi, Moskva, 1965; Nestero» A. I., Sigidin Ya. A., Klinika kollagenovikh bolezney, Moskva, 1966; Astapenko M. G.. P i kh-lak E. G., Bolezni sustavov. Moskva, 1966; Grisman N. N., Porajenie serdsa pri kollagenovikh zabolevaniyakh, Moskva. 1971.