SEZDHOI PARTIYaI KOMMUNISTII TURKISTON

SEZDHOI PARTIYaI KOMMUNISTII TURKISTON Sezdi 1- um17-umi iyuni 1017 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 43 vakil ishtirok dosht. Ruznamai sezd: Maruzahoi tashkilothoi mahallii partiya; Dar borai kori partiyavii bayni proletariati musulmon; Masalahoi tashkili. Vakilon dar borai vaziyati tashkilothoi partiya, mustahkam shudani safhoi bolshevikon va purquvvat gardidani aloqa ba omma akhborot dodand. Dar qarori sezd «Dar borai kori partiyavi dar bayni proletariati musulmon» qayd karda shud, ki Hukumati Soveti muhofizi yagonai manfiathoi sinfni proletariati zahmatkashi musulmon meboshad. Sezd ba jarayonhoi mensheviki dar partiya khotima doda, tashkiloti bolshevikii Turkistonro muttahid namud va Partiyai Kommunistii Tojikiston Turkistonro qismi tarkibii RKP(b) donist. Sezd organhoi rohbarnkunandai Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob namud.

Sezdi 2-yum 17—29 dekabr 1918 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 180 vakil ishtirok dosht. Ruznomai sezd: Hisoboti Komiteti Markazii (muvaqqati)-i Partiyai Kommunistii Turkiston va fraksiyai KIM; Dar borai vaziyati jori, kori partiyavi dar markaz va mahalho; Dar borai munosibat ba ittifoqhoi kasaba; Dar borai munosibat ba partiyahoi digar; Dar borai Konstitusiyai RAOS Turkiston va gayra.

Sezd natijai faoliyati tashkiloti partiyaviro dar bayni seedhoi 1-um va 2-yumi Partiyai kommunisti jambast namud. Sezd faoliyati judoiandozii guruhi fraksionii «kommunistoni kuhansol»-ro mahkum kard.

Sezd qaror kard, ki Komiteti Markazii Komiteti kishvarii partiya nomida shavad. «Ustavi tashkiloti kishvarii turkistonii Partiyai Kommunistii Rossiya» qabul karda shud. Sezd organhoi rokhbarikunandai –Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob namud:

Sezdi 3-yum 1—16 iyuni 1919 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 213 vakil bo ovozi halkunanda va 45 vakil bo ovozi mashvarati ishtirok doshtand. Ruznomai sezd: Dar borai vaziyati jori; Hisobotl Komiteti kishvari va maruzahoi tashkiloti mahalho; Siyosati RKP(b) dar dehoti Turkiston; Sokhtmoni soveti; Kori siyosi dar Armiyai Surkh; Kori madani-marifatii partiya; Tashkil namudani seksiyahoi milli; Intikhobi Kamiteti kishvari.

Sezd dar asosi qarorhoi Sezdi8-umi RKP(b) vazifahoi konkretii sokhtmoni khojagiro muayyan kard: muttahid namudani tamomi faoliyati khojagi dar plani yagonai umumii davlati; dar zeri rohbarii Sovethoi khojagii khalq az rui plan tashkil namudani faoliyati korkhonahoi sanoati; baland bardoshtani hosilnokii mehnat, sarfakorona istnfoda burdani vositahoi moddi va gayra.

Dar Sezd masalai kori siyosii bayni safhoi Armiyai Surkh muhokima karsa shud. Sezd muvofiqi qarorhoi Sezdi 8-umi RKP(b) zarurati ba okhir rasondani kori tashkili armiyai nizomiro qayd karda; harchi zudtar barham dodani hama guna zuhuroti partizanchigi va beintizomiro talab namud. Sezd dar borai tashkil namudani kori madatniyu marifati dar partnya va dar bayni ommai mehnatkash qaror qabul kard. Muvofiqi on dar nazdi Komiteti kishvarii partiya shubai makhsusi madaniyu marifati barpo karda meshud, ki on ba maktabhoi maorifi partiyavi, kursho va gayra rokhbari mekard. Sezd organhoi rohbarijuyaandai Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob namud.

Sezdi 4-um (favquloda) 12 sentyabr—6 oktyabr 1919 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 173 vakil bo ovozi halkunanda va 88 vakil bo ovozi mashvarati ishtirok doshtand. Ruznomai sezd:                                     Maruzai

Komiteti kpshvarii partiya; Muhokimai radiogrammai KM RKP(b); Siyosati agrari; Maruzai Komissiyai nazoratu taftishot oid ba munosibati bayni Komiteti Markazii Turkiston va Komiteti kishvarii partiya. Sezd dar vaziyati muborizai purshiddati ziddi shovinizmi abardavlati va mayloni millatchiyoni mahalli meguzasht.

Dar rezolyusiyai oid ba maruzaihisoboti qayd karda meshud, ki Komiteti kishvarii partiya baze korhoi muhimi Sezdi 3-yumi Partiyai Kommunistii Tojikistonro ijro nakard, ba korkunoni rohbarikunandai hukumati respublika tasiri zaruri rasonda natavonist, kori partiyaviro dar dehot durust ba roh namond.

Sezd organhoi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob kard.

Sezdi 5-um 12—18 sentyabri 1920 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 148 vakil bo ovozi halkunanda va 7 vakil bo ovozi mashvarati ishtirok doshtand. Ruznomai sezd: Dar borai vaziyati jori: Vazifahoi partiya: Hisoboti Komiteti Markazii (muvaqqati)-i Partiyai Kommunistii Tojikiston; Khisoboti vakiloni Turkiston dar Sezdi khalqhoi Sharqdar Boku; Intikhobi organhoi rohbarikunandaiPartiyai Kommunistii Turkiston.

Sezd rohi siyosii Komiteti Markazii  RKP(b), Hukumati RSFSR va Komissiyai Turkistonro komilan maqul donist. Sezd dar rezolyusiya «Dar borai vazifahoi Partiyai Kommunistii Turkiston» dar bobati musodirai zaminhoi ziyodatii muhojiron, musodirai chorvoi ziyodatii boyho va ba dehqononi kambagal taqsim karda dodani onho charahoi amali andeshid.

Sezd programmai inkishofi maorifi khalqi respublikaro muayyan namuda, qarori Komiteti Markazii RKP(b)-ro dar borai taqsimoti kadrhoi partiyavi yakdilona maqul donist.

Sezd organi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob namud.

A. Sodirov, Sh. Jalilov.

Sezdi 6-um 11—20 avgusti 1921 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 344 vakil bo ovozi halkunanda va 61 vakil bo ovozi mashvaratiishtirok doshtand. Ruznomai sezd: Hisoboti Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Turkiston; Hisoboti Komissiyai markazii nazorat; Masalahoi siyosati khojagi va sanoati kosibi; Islohoti zamin; Andozi ozuqa va kooperasiya; Masalai Fargona; Kori bayni ittifoqhoi kasabai musulmonon; Intikhobi organhoi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Turkiston.

Sezd ba islohoti obu zamin, ki soli 1921 guzaronda shud, bahoi baland doda, qayd namud, ki islohoti obu zamin ba tashkiloti ommavii mehnatkashon (kolkhozu sovkhozho) tahkursi shuda, Hokimiyati Sovetiro dar Turkiston mustahkam kard. Sezd masalai ba amal tatbiq namudani direktivahoi Sezdi 10-umi RKP(b) va dekrethoi Hukumati Sovetiro dar borai guzashtan ba andozi ozuqa muhokima namuda, natijahoi avvalash korhoi organhoi ozuqaro jambast kard va ahamiyati buzurgi inkishofi namudhoi gunogunikooperasiyaronishondod. Sezdorganhoirohbarikunandai Partiyai KommunistiiTurkistonrointikhobnamud.

Sezdi 7-um 11—16 marti 1923 dar Toshkent barpo gardid. Dar on 174 vakil bo ovozi halkunanda va 16 vakil bo ovozi mashvarati ishtirok doshtand. Ruznomai sezd: Maruzai hisoboti dar borai kori Komiteti Markazii RKP(b) va faoliyati Byuroi osiyomiyonagii Komiteti Markazii RKP(b); Hisoboti Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Turkiston; Hisoboti Komissiyai markazii nazorati Partiyai Kommunistii Tojikiston Turkiston, Sokhtmoni tashkiloti partiya; Korhoi tarbiyavi va korhoi bayni javonon; Intikhobi organhoi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Tojikiston Turkiston. Sezd hisobotro dar borai kori Komiteti Markazii RKP(b) va Faoliyati Byuroi osiyomiyonagii Komiteti Markazii RKP(b) muhokima namuda, qayd kard, ki kori Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Turkiston asosan ba amali gardondani qarorhoi Sezdi 11-umi partiya ravona gardida, dar in roh muvaffaqiyathoi kalon ba dast ovarda shudaand, Sezd vaziyati iqtisodi va siyosii Turkistonro tahlil namuda, afzudani muqobilati unsuroni begonai sinfiro qayd kard. Dar revolyusiyaho ba rui hisoboti Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Turkiston va qarori «Dar borai chorabinihoi nazdiktarini khojagi» rohhoi asosii barqarorkuni va inkishofi minbadai khojagii khalqi Turkiston nishon doda shudand.

Sezd dar qarori khud «Dar borai kori bayni bepartiaviyon» natijahoi faoliyati Partiyai Kommunistii Turkistonro dar bayni ommahoi vasei korgaru dehqon jambast kard. Sezd dar bobati behtar namudani kori tashkilii partiya tadbirhoi zaruri andeshid. Sovethoi dehot, ittifoqi «Qushchi» va kooperasiya shaklhoi asosii hayoti jamiyatnyu siyosii dehot donista shudand. Sezd organhoi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Turkistonro intikhob namud.

F. Zikriyoev, R. Sharifov.

Sezdi 8-um 4—9 mayi 1924 dar Toshkent barpo gardid, Dar on 266 vakil bo ovozi halkunanda va 72 vakil bo ovozi mashvarati ishtirok doshtand. Ruznomai sezd: Dar borai faoliyati Komiteti Markazii RKP(b); Dar borai faoliyati Byuroi osiyoimiyonagii Komiteti Markazii RKP(b); Hisoboti Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Turkiston; Maruzai Komissiyai taftishot; Maruzai Komissiyai markazii nazorati PK Turkiston; Maruza dar borai sokhtmoni partiyavi; Maruza dar borai sokhtmoni iqtisodi; Maruza dar borai kori bayni javonon; Intikhobi organhoi rohbarikunadai Partiyai Kommunistii Turkiston.

Yake az majlishoi sezd ba khotirai V. I. Lenin bakhshida shud. Sezd rohi siyosii Komiteti Markazii RKP(b) va Byuroi osiyoimiyonagii Komiteti Markazii RKP(b)- ro durust hisobida, faoliyati onhoro maqul donist. Ba Komiteti Markazi supurda shud, ki kori tarbiyai siyosii omma va kommuniston purzur karda shavad. Sezd qaror namud; ki kadrhoi purzuri propagandisti tayyor va leninizm bo rohi tarjumai asarhoi V. I. Lenin harjoniba propaganda karda shavad.

Sezd qarori plenumi Komiteti Markazii RKP (b)- ro dar borai savdoi davlati va kooperasiya maqul donista, qarori Syozdi 12-umiSovethoi Resspublikai Soveti Sotsialistii Turkistonro doir ba masalahoi khojagi tasdiq namud.

Sezd organhoi rohbarikunandai Partiyai Kommunistii Tojikiston Turkiston va vakiloni Sezdi 13-umi RKP (b)-ro intikhob namud.

L. Fuzaylov.