ShUROI YORII IQTISODII BAYNIHAMDIGARI

SOVETI YORII  IQTISODII  BAYNIHAMDIGARI SEV, tashkiloti iqtisodii baynihukumatii davlathoi sostsalistist, ki 5— 8 yanvari 1949 bo qarori namoyandagoni Bulgoriya Vengriya, Polsha, Ruminiya, SSSR va Chekhoslovakiya tasis shudaast. On omili muhimi mustahkam shudan va takomul yoftani hamkorii davlatho va inkishofi integratsiyai iqtisodii mamlakathoi sotsialisti meboshad. Soli 1949 ba hayati Sovet Albaniya dokhil shuda, soli 1961 az on baromad. Soli 1950 ba on RDG, soli 1962 Muguliston, soli 1972 Kuba va soli 1978 RSV dokhil shudand. Sovet hamkorii hamatarafai iqtisodi va ilmiyu tekhnikii mamlakathoi azoi onro baroi istifodai oqilonai zakhirahoi tabii va inkishofi bosurati quvvahoi istehsolkunanda ba roh monda, dar zaminai koordinatsiyai planhoi inkishofi khojagii khalq, makhsusgardoni va kooperatsiyai istehsolot ba takomulu inkishofi taqsimoti baynalkhalqii sotsialistii mehnat musoidat mekunad va chorahoi zaruriro baroi tadqnqi masalahoi iqtisodi va ilmiyu tekhniki meaideshad. Organhoi Sovet taklifi qarorhoi mamlakathoi azoi onro doir ba masalahoi iqtisodi va ilmiyu tekhniki, tashkiliyu amaly faqat bo muvofiqat va rozigii mamlakathoi manfiatdor qabul mekunad. Onho dar mamlakathoe, ki doir ba masalai muayyan manfiatdor nestand va yo az ishtirok kardan khuddori namudaand, jori karda nameshavand.

Sovet tashkiloti kushoda buda, faoliyati onro Ustave, ki soli 1959 dar Sessiyai 12-um qabul shudaast, tanzim mekunad. Solhoi 1962, 1974 va 1979 dar Ustavi Sovet tagyirot dokhil shudaand. Muvofiqi on har mamlakate, ki maqsadu prinsipho va uhdadorihoi dar Ustavi Sovet bayonshudaro maqul meshumorad, azoi on shuda metavonad.

Sovet az sessiyai Sovet, komiteti ijroiya, komitethoi Sovet, komissiyai doimi va gayra iborat ast.

Shakl va metodhoi faoliyati Sovet vobasta ba vazifahoe, ki partiyahoi kommunistiyu korgarii mamlakathoi azoi Sovet dar davrahoi navi sokhtmoni sotsializm va kommunizm ba miyon meguzorand, muntazam takmil meyoband va purra megardand.

Dar kori organhoi Sovet muvofiqi shartnomai makhsus Yugoslaviya (az soli 1964), dar kori Sovet Afgoviston va Respublikai Khalqiyu Demokratii Yaman va dar majlishoi Sessiya Angola, Respublikai Khalqii Demokratii Laos, Mozambik, Efiopiya hamchun mushohid ishtirok mekunand. Muvofiqi shartnomai makhsus Sovet bo Finlandiya, Iroq, Meksika va boz ziyoda az 60 tashkilothoi baynalkhalqi hamkori dorad.

Az soli 1974 in jonib Nizomnomai standartii Sovet va Konvensiyai istifodai standarthoi on amal mekunad. Soli 1971 mamlakathoi azoi Sovet Banki baynalkhalqii investitsoniro (BBI) tasis namudand, ki oi dar halli masalahoi Programmai kompleksi vazifai kreditiro ijro mekunad. Solhoi 70 mamlakathoi azoi Sovet tashkilothoi baynalkhalqii iqtisodii «Interelektro», «Interkhim», ittihodiyai khojagii «Interatomenergo», «Intertekstilmash», «Interkhimvolokno», «Interatominstrument» va «Interlikhter»-ro tasis namudand. Faoliyati asosii mamlakaghoi azoi Sovet ba amal tatbiq namudani Programmai kompleksii integratsiyai iqtisodiyoti sotsialisti meboshad.

Sessiyai Sovet dar majlisi 41-um (gayrinavbati) Programmai kompleksii progressi ilmiyu tekhnikii mamlakathoi azoi Sovetro to soli 2000 qabul kard. Dar on rohhoi asosii konsentratsiyai quvvayu vositahoi mamlakathoi azoi Sovet dar hamai sohahoi sanoat, intensivonii tamomi sohahoi iqtisodiyot va darajai balandi taraqqiyoti tekhnologi neshbivi shudaand. Avtomatonii miqyosai kaloni sohahoi khojagii khalq, hamajoniba istifoda namudani agregatu modelhoi mamlakathoi azoi Sovet, tatbiqi istehsoloti avtomatonidai mutobiqshavanda, aznavsozii sifatan vavi khojagihoi energetikii mamlakathoi azoi Sovet, ofaridani tekhnologiyai peshqadami sanoatii istehsolot, afzudani zakhirai ozuqa va behtar tamii namudani khojagii khalq bo zakhirahoi ashyoi khom va gayra qismn tarkibii Programma meboshand.