RESPUBLIKA

RESPUBLIKA (lotini gezriPsa az gez — kor, amal va riNsiz — jamiyati, umumikhalqi), shakli idorakuni, ki dar on hamai organhoi olii hokimiyati davlati intikhob va yo az tarafi muassisahoi millii namoyandador (parlament) tashkil karda me-shavand. Respublika dar davrai qadim ziddi monarkhiya (masalan, demokratiyai gulomdori dar Afina) ba vujud omada, chun sokhti davlati va tashkilothoi— digari siyosi kharakteri sinfi dorad. Respublika dar tarikh shaklhoi gunogun dosht. To davrai gulomdori baze davlatho dar shakli Respublikai aristokrati va demokrati idora meshudand. Dar jamiyati feodali ba gayr az shakli idorakunii monarkhi dar shahrhoi kaloni savdoiyu sanoati (Venesiya, Florensiya, Novgorod va gayra) shakli idorakunii Respublikavi ham mavjud bud. Barobari ba dasti burjuzaiya guzashtani hokimiyat, dar baze mamlakatho Respublikai burjuazi ba miyon omad. Dar davrai kapitalizm Respublika -parlamenti va prezidenti meshavad. Dar jamiyati antagonisti Respublika  dar kadom shakle, ki boshad manfiati sinfhoi hukmronro ifoda mekunad. Shakli haqiqii hokimiyati khalqi Respublikai sotsialisti meboshad, ki navhoi on (respublikai soveti, respublikai khalqi, respublikai khalqii demokrati, respublikai demokrati) dar asosi prinsipi yagonai demokratiyai sotsialisti ba amal barovarda meshavad. Nigared, niz. Davlat.