RENTGENOLOGIYa

RENTGENOLOGIYa (az nomi olimi nemis V. K. Rentgen va …logil), ilm dar borai istifodabarii shuohoi rentgeni dar tib va khojagii khalq. Rentgenologiya barobari kashfi shuoi rentgeni (1895) ba vujud omada, zud ba ilmi mustaqil mubaddal gardid. Inkishofi Rentgenologiyai tibbi ba taraqqiyoti radiologiyai tibbi aloqai zich dorad. Usuli rentgenologi yake az muhimtarin usulhoi tashkhisi bemoriho ba shumor meravad. Rentgenologiyai tibbi ba se fasl judo meshavad:    rentgenotekhnika, rentgenodiagiostika va rentgenote- rapiya. Rentgenotekhnika khosiyathoi fizikiyu tekhnikii shuohoi rentgeni, inchunin usulhoi hisobbarori, sokhtanu istehsol kardan va istifoda burdani apparathoi rentgeni va tajhizoti yorirasonro me- omuzad. Taraqqiyoti in sohai Rentgenologiya  dar nimai duyumi asri 20 dar natijai ba vujud omadani asbobhoi elektroniyu optikii quvvatdihandai tasviri rentgeni, rentgenotelevizion, sabti videomagniti vobasta ast. R e nt genodiagiostika dar asosi malumoti tadqiqoti rentgenologi bemori va joyhoi osebdidai badanro muayyan mekunad. Malumoti rentgenologi dar amaliyai tib baroi malum namudani joy, hajm va khislati tagyiroti anatomii bemori va gayra zarurand. Dar ayni zamon dar rentgenodiagnostika sohahoi takhassusi Rentgenologiyai bachagona, rentgenokardiologiya, rentgenopulmonologiya, rentgeio- gastroenterologiya va g. ba vujud omasand. Rentgenoterapiya (yo rentgentshifoi) yake az usulhoi mu- olijai shuoii bemoriho meboshad. In usul baroi tabobati omoshoe, ki dar qismhoi daruntar va dastnorasi badan joygirand, dar navbati avval omoshoi shush, surkhruda, meda, miyonadevori qafasi sina, bachadon, gipofiz (zoidi mayna) va gayra etimodnok ast.

Kalontarii markazhoi Rentgenologiya dar Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR Instituti tadqiqoti ilmii radiologiya va rentgenologiyai Vazorati nigahdorii tandurustii Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR (Leningrad), Instituti tadqiqoti ilmii onkologiyai rentgenologii Akademiyai IlmhoiTojikiston Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR (Moskva), Instituti radiologiyai tibbii Akademiyai IlmhoiTojikiston  Soyuz Sovetskikh Sosialisticheskikh Respublik SSSR (Moskva) meboshand. Maqolaho doir ba Rentgenologiya  dar jurnalhoi «Vestnik rentgenologii i radiologii» (Moskva), «Medisinskaya radiologiya» (Moskva) va gayra chop meshavand. Rentgenologhoi soveti dar Jamiyati umumiittifoqii ilmi (az soli 1919) muttahid shudaand.

Inkishofi Rentgenologiya  dar Tojikiston dar okhiri solhoi 20 va- 30 badi bo apparathoi rentgeni jihozonidani muassisahoi tabobatii shahrhoi Dushanbe, Leninobod, Qurgonteppa va Isfara ogoz yoft. Soli 1936 baroi koordinatsiyai yorii rentgenologi va tayyor kardani kadrho markazi rentgenologi tashkil karda shud. Az soli 1957 dar fakulteti tabobatii Instituti davlatii tibbii Tojikiston Rentgenologiyaro chun predmeti talimi meomuzand. Az soli 1936 Jamiyati ilmii respublikavii rentgenologho va radiologho amal mekunad.

Adabiyot: Mukhiddinov B. N.. Nurhoi rentgeni, Dushanbe, 1965. V. N. Muhiddinov.