Partiyai Kommunistii Kabir

Partiyai Kommunistii Kabir  (PKBK), 31 iyul— 1 avgusti 1920 dar sezdi muassison dar London dar natajai muttahid shudani qanoti chapi Partiyai sotsialistii Britaniya, tashkilothoi sotsia­listki Uelsi Janubi va baze tashkilothoi mahallii sotsialisti bar­po gardid. Soli 1920 ba Internatsionali Kommunisti dokhil shud. Soli 1921 namoyandagoni harakati revolyutsio­nii arboboni fabrika va zavodho bo rohbarii U. Gallakher ba partiya hamrod shudand.

Partiyai Kommunistii Britaniyai Kabir  dar harakati «Az Rossiyai Soveti dast kashed», ki dar sarosari mamlakat vusat yoft, mavqei kalon dosht. Dar okhiri solhoi 20 Partiyai kommunisti ba muborizai mus­tahkam namudani safhoi khud, ba mu­borizai ziddi unsuroni revizionis­tii  rostu chap diqqati kalon medod. Sezdi  1-umi partiya (1929) dar vusat doda ni muborizai kommunistoni Angliya baroi yagonagii amaliyoti sinfi korgar mavqei kalon dosht. G. Pollit Kotibi generalii Partiyai kommunisti intikhob shud.

Partiyai kommunisti dar davrai krizisi iqtisodii jahoni (1929— 33) tashkilotchii muqobilati sinfi korgar ba huchumi burjuaziya bud, ki vay bori garoni krizisro bar dushi korgaron guzoshtani bud. Dar ibti­doi solhoi 30 kommuniston «yurishi bekoroni gurusna»-ro tashkil kardand.

Solhoi 1934—36 bo rohbarii kom­muniston bar ziddi amaliyoti tashkiloti fashisti (sardorash Mosli) miting va namoishhoi ommavii etirozi guzaronda shudand. Beshtar az 400 nafar kommunistoni anglis dar safhoi Brigadahoi internatsionali dar Ispaniya mejangidand.

Kommuniston dar davrai Jangi duyumi jahoni (1939—45) ba quvvat dodani sayu kushish harbii Britaniyai Kabir dar jangi ziddi fa­shizm va zudtar kushoda shudali fronti duyum dar Evropa mekushi­dand. Muborizai fidokoronai kom­munistoni Angliya bar ziddi fa­shizm boisi afzudani tasiri Par­tiyai Kommunisti gardid. Soli 1947 Partiyai kommunisti plani Z-solai taraqqiyoti iqtisodiyoti Britaniyaro peshnihod kard, ki dar on barham doda shudand zurovarii monopoliyaho, millikunonii daqiqi va aznavsozii tekhnikii muhimtarin sohahoi khojagii khalq tavsiya meshud. Kommu­niston dar Harakati tarafdoroni sulh faolona ishtirok karda, bo SSSR va digar mamlakathoi sotsialisti barqaror kardan va inkishof dodani munosibathoi dustonaro talab mekardand.

Soli 1951 Komijroiyai Partiyai Kommunistii Britaniyai Kabir   prog- rammai «Rohi Britaniya ba sui sotsializm»-ro qabul kard (soli 1952 Sezdi 22-yum maqul donist).

Dar Programma takid meshavad, ki siyosati berunii Britaniyai Ka­bir boyad dar asosi prinsiphoi sulh va dusti 6o tamomi khalqho  qaror girad. Programma ittifoqi vasei khalqro quvvai asosii digargunsozii sotsialistii jamiyati Angliya meshumorid. Partiyai Kommunistii Britaniyai Kabir   be muborizai musallahona, bo rohi ba aslihai ittifoqi hamai mehnatkashon (bo sardorii sinfi korgar) tabdil dodani parlament ba sotsializm guzashtanro imkonpazir medonad. Partiyai kom­munisti dar muborizai ziddi monopoliyaho va siyosati ziddi khalqii doirahoi hukmroni Britaniyai Kabir ba dast ovardani yagonagii quvvahoi chapi mamlakatro, ki qodir ast ba hukmronii qanoti rost dar kharakati korgari khotima dihad, yake az vazifahoi asosii khud medonad.

Hayathoi vakiloni Partiyai Kommunistii Britaniyai Kabir   dar Majlishoi mashvaratii baynalkhalqii partiyahoi kommunisti va kor­gari (1957, 1960, 1969, Moskva) ishtirok kardand. Partiya hujjathoi in majlishoi mashvaratiro maqul donist.

Muvofiqi ustav (dar Sezdi 26- um qabul shud) partiya dar asosi prinsiphoi sentralizmi demokrati sokhta meshavad. Organi olii partiya sezd meboshad, ki on Komitet on­ro ijro intikhob mekunad. Partiyai Kommunistii Britaniyai Kabir   25,2 hazor azo (1978) dorad. Kotibi generalii partiya G. Maklennan, ra­isash R. Khalverson meboshand. Organi markaziash — nashriyai haftainai «Komment», organi nazariyaviash — «Marksizm tudey».