Neokantchigi

Neokantchigi, jarayoni idealistie, ki nimai duyumi asri 19 dar Germaniya tahti shiori «Ba qafo, ru ba Kant!» paydo shudaast. Shiori mazkurro O. Libman va F. A. Lange ba miyon guzoshtaand. Neokantchigi dar Fransiya (Sh. Renuve, Amlen), Italiya (Kantoni, Tokko) va Rossiya (A. I. Vvedenskiy, G. I. Chelpanov — «Marksistoni legali») niz intishor yoftaast.

Neokantchiyon unsurhoi metafiziki va idealistii falsafai Kantro takror karda, inkishof dodand va ba hamin minvol unsurhoi materialisti va dialektikii onro inkor namudaand. Payravoni Neokantchigi hangomi sharhi talimoti Kant «chizi dar khud»-ro mepartoyand yo ba tavri  subektiviyu idealisti ezoh medihand. Maktabhoi marburgi (nigared ba Maktabhoi falsafi) va freyburgi Neokantchigiro niz takmil dodaand. Maktabi yakum ba masalai sharhi idealistii mafhumhoi ilmi va kategoriyahoi falsafi diqqati jiddi doda, onhoro tarkibi mantiqi medonad.

Maqsadi asosii maktabi duyumro masalai az nazari talimoti Kant asosnok namudani muqobilguzorii ilmhoi tabiatshinosi va jamiyatshinosi, kushishi donistashavanda budani hodisahoi ijtimoi tashkil medihad. Revizionistho va opportu nistoni Internasionali 2 (E. Bernshteyn, M. Adler, K. Forlepder) Heokantchigiro dar muboriza ba muqobili marksizm  istifoda burdand. Vladimir Iliya Lenin va V.G.  Plekhanov ba revizionizmi Neokantchigizarbai halokatovar zadand. Dar sharoiti imruza  Neokantchigi dar falsafai burjuazi, baze jarayonhoi aksiologiya va makhsusan shokhai kantchigi nufuz dorad.