ETIKA

ETIKA (yun. ethika, az etos — rasm, khulq, khislat), khulqshinosi, yak fanni falsafiro guyand, ki masalahoi akhloqro meomuzad. Istilohi E.-ro bori avval Arastu (dar asarhoyash «Etikai Nikomakha», «Etikai buzurg» va g.) istifoda burda bud. Ravoqiyon falsafaro ba mantiq, fizika va E. taqsim karda, okhiriro ilm oid ba tabiati inson nomidand, ki bo antropologiya barobar ast. Dar talimoti faylasufoni davrai atiqa E. bo falsafa va huquq omekhta bud. Dar aqidahoi falsafii mutafakkironi asrhoi miyonai Sharq E. juzi tarkibii falsafai amali ba shumor meraft. E. az ilmi muoshirat iborat buda, bo nomi tahzibi akhloq malum ast. «Etika»-i B. Spinoza talimot dar borai javhar va modushoi on meboshad. E. dar sistemai I. Kant ilm dar borai boistan ast, ki goyai E.-i mukhtor (ba prinsiphoi akhloqii botini asosyofta)- ba E.-i geteronomi (shart, manfiatu maqsadhoi ba prinsiphoi akhloq, begona) muqobil meguzosht.

E.-i marksisti muqobilguzorii E.-i «sirf nazariyavi» va «amali»-ro rad mekunad. On mustaqiliyati nisbii akhloqro hamchun yak shakli shuuri jamiyati asosnok karda, ba sharoiti tarikhi va hayoti ijtimoi vobasta budani talabotu normahoi akhloqi, paydoishu inkishof va amali onhoro ba qayd megirad. Nig. niz Akhloq.