BOSFOR

BOSFOR (turki Karadeniz Bogazi, yunoni Bosporos), gulugohi Konstantinopol (Qustantaniya) va gulugohi kambari bayni Avrupovu nimjazirai Osiyoi Khurd, ki Bahri Siyoh va Bahri Marmarro bo ham mepayvandad. Daroziash 30 kilometr, barash az 0,75 to 3,7 kilometr, umqash 27-120 m. Vodii qadimii daryoi buda, dar davrai chorum (antropogen) zeri bahr mondaast. Sohilhoi Bosfor baland va jarinok buda, dar on langargohhoi muvofiq va tabii bisyorand. Dar yake az onho khaliji Shokhi Tilo va dar sohili digarash (osiyoi) shahri Istanbul voqe ast. Du puli besutun, ki daroziashon 1500 va 2800 metr ast, ba vositai Bosfor to Istanbul tul kashidaand. Dar qabati boloii gulugoh jarayoni ob nomurattab buda, har sol az shimol ba janub qarib 325 kilometr³ obi Bahri Siyohro (shuriash 18%) ba Bahri Marmar meorad. Jarayoni muqobil (poyoni) az Bahri Marmar harakat karda, qarib 175 kilometr³ obi shuriash 38%-ro ba Bahri Siyoh mebarad. Mubodilai obi gulugohi Bosforro bori avval bahrnavardi harbi va uqyonusshinosi rus S. O. Makarov solhoi 1881-82 tahqiq kardaast.

Adabiyot: Novaya rossiyskaya ensiklopediya. T. 3 (I). Moskva,  2005.