Oktyabristho

Oktyabristho, «Ittifo qi 17 o k t ya b r », partiyai kontrrevolyu- tsionii pomeshikoni kalon va bur­juaziyai tijoratiyu sanoati dar Rossiya, qanoti rosta liberalizmi Rossiya. Partiyam Oktyabristho badi nashri Manifest 17 oktyabri 1905 (nomash az hamin jost), avvalhoi noyabri 1905 avval dar Moskva, bad dar Peter­burg ba vudud omada, manfiati bur­juaziyai kalon va pomeshikonro himoya mekard.

Oktyabristho tarafdori «hokimiyati mutlaqi tavono» buda, tamomi amaliyoti mutlaqiyatro, ki ba pakhsh kardani revolyutsiya nigaronida shuda bud, qonuni mehisobidand. Oktyabristho dar prog­rammam khud (fevrali 1906) ba tarafdorni yagonagi va taqsimnopazirii Imperiyai Rossiya baromada, bo ha min siyosati buzurgdavlatiyu shovinistii hukumati podshohi, mutlaqiyati konstitutsioni (bo namoyandagii dupalatagi) va ozodohoi siyosiro (dar doirai Manifesti 17 ok­tyabr) dastgiri mekardand.

Oktyabristho taklif mekardand, ki masalai agrari asosan bo rohi barobar kardani huquqkhoi grajdanivu molikiyatdorii dehqonon va tabaqahoi digari jamiyati, «batartiborii» ijorai zamin, muhodirkunii dehqonon, az hisobi za­minhoi davlati va qitavi tamin namudani dehqonon va gayra hal karda shavad. Fraksiyai Oktyabristho dar Dumai 1- umi davlati 16 deputat, Dumai 2- yum 54 deputat, Dumai 3-yum 154 de­putat doshtand.

Oktyabristho dar faoliyati dumagii khud bo siyohguruhchiyon va kadetho ittifoq basta, dar guzaronidani siyosati reaksioni ba khukumat yori rasonidand. Badi ogozi Jangi yakumi jahoni (1914—48) Oktyabristho ba tarafdorii hukumati podshohi baromada, pas az Revolyutsiyai fevrali 1917 ba khayati Hukumati muvaqqatii burjuazi dokhil gardidand. Badi galabai Revolyutsiyai Kabiri Sotsialistii Oktyabr Oktyabristho dar tashkilotu hukumathoi gvardiyachinii safed mansabhoi namoyonro ishgol karda, bar ziddi Respublikai Soveti muboriza burdand.