BOIS (sabab, mujib), nomi yake az bahrhoest, ki aruziyoni fors-tojik Bahromii Sarakhsi va Buzurjmehri Qoini badi Khalil ibni Ahmad ikhtiro kardaand. Sababi Bois nom giriftani in bahr on ast, ki doirai Mungalata az on ogoz yofta, bo on ba okhir merasad. Ruknhoi asosii Boisro az juzvi yakumi rukni avvali doirai Mungalata (nigar Doirahoi aruz) – mafoilun /V – -/ judo kardaand. Agar az juzi avvali rukni yakumi doira, yane az «ma» /V/ sar kunem, mafoilun /V /, foilatun /-V —/, mustafilun / — V -/ ba vujud meoyad, ki vazni yak misra sheri bahri Boisi musaddasi solimro tashkil medihad. Dar har se rukni Bois sababi khafif /-/ nisbat ba vatadi majmu /V -/ va vatadi mafruk /- V/ ziyodtar ast. Dar in ruknho fosila ishtirok nadorad. Vazni solimi Bois az jumlai avzoni sakili aruz hisob meyobad, zero hijohoi darozi on nisbat ba hijohoi kutohash beshtar ast. Bois rukni makhsus nadoshta, dar natijai omezishi rukni asosii bahri Hazaj rukni asosii bahri Ramal va rukni solimi mustafilun / – – V –/ sokhta shudaast. Shakli solimash musaddas buda, shaklhoi musammanu murabbau musanno nadorad. Bois kamistemol ast.
Adabiyot: Shamsi Qaysi Rozi, al-Mujam. Dushanbe, 1991; Toirov U. Farhangi istilohoti aruzi Ajam. Dushanbe, 1991.
U. Toirov