ABULFAZLI MIKOLI Ubaydulloh ibni Ahmad ibni Ali (soli tavallud nomalum – vafot 28.4.1045), donishmand, adib va shoiri arab, yake az namoyanda- gonn Oli Mikol (khonadoni marufi tojik, ki dar asrhoi 9-11 maqom va nufuz doshtand). Dar Nishopuru Bukhoro va Makka az donishandoni buzurgi davrash ilmi hadis omukht va chun muhaddisi tavono ba kamol rasid. Makhfili darsi hadis tasis dod, ki to okhiri umrash barpo bud.
Dar sarchashmahoi adabivu tarikhi (osori Saolibi, Utbi, Bokharzi va digar) Abulfazli Mikoli chun sukhanvari tavono dar nasru nazm sitoish shudaasg. Ba devon doshtanash ishora shudaast, vale on to zamoni mo narasidaast. Majmui ashori az sarchashmaho cham ovardashudai Abulfazli Mikoli (dar shahri Leypsigi Germaniya soli 1908 ba tab rasidaast) dar aksari navhoi sher dast doshtani uro tasdiq mekunand.
Mavzui ashorash ishq, tavsifi tabiat (gulhoi rayhon, lola, nargis, bunafsha, damidani subh, barfi rui bargi darakhton, sharob, asp va gayra), ikhvoniyot, marsiyaho, pandu hikmat va irfon (dini) meboshad. Beshtar az sanathoi badeii tashbehu istiora istifoda kardaast.
Ba qalami Abulfazli Mikoli inchunin asarhoi mansuri «Makhzan-ul-baloga» (majmuai nomahovu ruqaot ba baze ashkhos va posukhi onho), «Fazoil-ul-muluk» (asari tarikhi), «Sharhu hamosat Abutammom» (sharhi ashori Abutammom), «Sharhi devoni Mutanabbi», «Kitob-ul-muntahil» (muntakhabe az nazmu nasri arab az davrai johiliya to asri 10; nuskhahoyash dar Turkiya va Angliya mavjudand) taalluq dorand.
Adabiyot: Donishnomai Somoniyon, jildi 1, Xujand, 2009. N. Zohidov.