METALLOGENIYa

METALLOGENIYa (az metall va yun. geneia — paydoish, ba vujud omadan), yak fasli ilm oid ba sarvathoi zerizamini buda, qonuniyati regionalii paydoish va joygirshavii qoidai madanro meomuzad. Asosguzoroni M. dar SSSR — V. A. Obruchev, S. S. Smirnov, Yu. A. Bilibin; dar khorija — geologi fransavi L. de Lone. Vazifai asosii M. peshaki muayyan kardani madandorii struktura va davrahoi geologist. Vobasta ba tabiati genetikii sarvathoi asrizamini va maqsadhoi tadqiqoti geologi Metaallogeniya ba Metaallogeniyahoi zidogeni, ekzogeni, umumi, regponali, inchunin Metaallogeniyai. nohiyahoi madandor va makhsus taqsim meshavad. Metaallogeniyai endogeni qonuniyati geologiyu geokhimiyavii paydoish va hududi konhoi madani metalliro, ki onho bo prosesshoi qari Zamin vobasta and, dar fazovu vaqt meomuzad. Metaallogeniyai ekzogeni qonuniyati paydoish va hududi konhoi okhan, alyuminiy, nikel, mangan va g-ro dar ruy va qismhoi boloii Zamin, ki bo prosessi farsoishi jinshoi kuhi va dar qari havzahoi ob jam shudani tahnishastho aloqamandand, tadqiq menamoyad. Metaallogeniyai umumi asosi nazariyavi va qonuniyati umumii tashakkul va joygirshavii madanro ba tufayli inkishofi qishri Zamin meomuzad. Metaallogeniyai regionali qonuniyati maydonhoi madandor va konhoi madanro dar hududi regioni geologi (mas., Ural, nohiyai Zarafshonu Hisor yo yagon massivi kristalli) tadqiq mekunad. Metaallogeniyai nohiyahoi madandor, ki yak qismi Metaallogeniyai regionali ba shumor meravad, mavqei geologii konhoro nisbat ba strukturahoi tektonikii jinshoi kuhi va g. daqiqtar meomuzad. Metaallogeniyai makhsus qonuniyati dar fazo joygir shudan va zamoni paydoishi yagon metall (mas., beriliy, ohan) yo guruhi metallho (mas., polimetallho, madanhoi surmayu simob)-ro tadqiq menamoyad.

Ad.: Bilibin Yu. A., Metalloge-picheskie provinsii i metallogennchesiie epokhi, M., 1955; V. I. Smirnov. Ocherki metallogenii, M., 1963; E. D. Karpova. Tipi metallogenicheskikh zon Tyan-Shanya i Pamira, dar kit.: «Zakonomernosti razmesheniya poleznikh iskopaemikh». t. 3., M., I960