Биология

САНАВДАР, четаи, губайро, рябина (ЗогЬиз), чинси буттаву дарахтонест аз оилаи настаранихо. Аз 1,5 то 25 метр кад мекашад. Дар дунё 50—100 намуд (асосан дар нохияхои иклимашон муътадили Нимкураи шимоли), аз чумла дар Иттифоки Республикахои Советии Сотсиалисти Союз Советских Социалистических Республик СССР 34 намуди худруи Санавдар месабзад. Сохт ва шакли баргаш …

САНГДОН, як кисми васеъшудаи нои хозиин паррандахост. Сангдон аз кисмхои гадуди ва мушаки иборат аст. Кутикулаи кисми мушакии аксари паррандахо гурри хосил мекунад, ки он якчоя бо сангчахое, ки парранда бо хамрохии хурок фуру мебарад, ба майда шудани хурок кумак мерасонад. Девораи кисми мушакии Сангдони паррандахои гуштхур тунук ва паррандахои …

САНГИ ДАНДОН, карахшест иборат аз моддахои органики ва намакхо, ки дар руи дандонхо пайдо шуда сахт мешавад. Асосан дар гарданаи дандон чойгир мешавад. Баъзан кисми зиёди гилофак ва решаи дандонро фаро мегирад. Санги дандон аз мунтазам тоза накардани дандонхо пайдо мешавад. П е ш г и р и: муътадил хоидани …

САМОРУГ, номи дигари занбуруг.  

САНАВБАР (Ртиз), чинси буттаву дарахтони сузанбарги хамошасабзест аз оилаи санавбарихо. Аз 1,5 то 50 (баъзан 75) метр кад мекашад. Дарозии сузанбарги онхо аз 2 сантиметр то 30-35 сантиметр мешавад. Дарозии чалгузааш аз 2,5 – 7 сантиметр  40—45 см (Р. 1атЬ.ег1|‘апа, ки дар Америкаи Шимоли меруяд), бараш 2—8 сантиметр. Тухмаш чормагзшакли …

САМУ, як навъ гиёхи даштии хурданбобро гуянд.

САМУР (Maries zibellina), чонварест аз чинси савсор. Рангаш аз цаквагни равшан то бури тира; кафаси синааш догхои зардтоб дорад. Дарозии танаш 43—53 см, думаш то 20 см, вазнаш 0,9—1,9 кг. Самури модина нисбат ба Самури нарина хурд аст. Бештар дар бешазори дарахтхои сузанбарги СССР (аз дарёхои Двинаи Шимоли ва Мезен …

САМГ, 1) зифт, терпентин, як навъ шираи часпакест, ки аз захми дарахтхои сузанбарг мебарояд. Дар роххоизаифтбарои чуби сузан-барг, абхул, таннуб, дарахти чалгуза ва гайра мавчуд аст. Самги дар руи танаи дарахт шахшуда магзи чубро аз ворид шудани чонварони пустлоххур, занбуругхо ва дигар организмхо эмин медорад. Самг барои истехсол канифол ва …

САНАВБАРИХО , оилаи растанихои лучтухми сузанбарг. Санавбарихо дарахт ва баъзан буттахои хамешасабз ё хазонрезанд. 11 чинс ва кариб 250 намудро дар бар мегиранд. Хамаи онхо дар минтакаи муътадили Нимкураи ши-моли меруянд. Санавбарихо аз 1—2 метр то 60— 100 метр кад мекашанд, гафсии танаашон то 1,5—2 метр мерасад. Дар Иттифоки Республикахои …

САМАНД, асперо гуянд, ки рангаш малла бошад; мачозаи ба маънии аспи хуб. asp