Биология

ТЕЙЛЕРИЯХО (Тheileria), як чинси соддатаринхои паразитро гуянд. Ба сшгфп Тheleridae мансуб аст. Тейлерияхо дар хучайрахои системаи ретикулию эпдотели ва эритроцитхои хайвонот паразити мекунад. Намудхои гуногуни тейлерияхо бемории тейлерионро ба вучуд меоранд. (Масалан, дар бузу гусфанд). Хомил ва пахнкунандаи тейлерияхо канаи иксодист. Тейлерияхо дар организмхои хайвоноти гармхун солхои дароз ва дар …

ТАШНАГИ, ташнамони, тааттуш, холати физиологии ор- ганизмро гуянд, ки хушк шудани дахону халк хис мешавад ва ба обнуши моил мегардонад; эхтиёчи одаму хайвонотро ба об танзим менамояд. Шиддати ташнаги ба давомнокии мух- лати об нанушидан, дарачаи тавассути арак ва пешоб хорич шудани об аз организм, микдори намаки оши ба воситаи …

ТАХФИФ, (араби —сабук кардан; кам кародан), редуксия дар биология, хурд ва содда шудани узгахо, аксаран бархам хурдани вазифаи онхо дар чараёни инкишофи фарди (онтогенез) ё таърихии (филогенез) организмхо. Баъзан пурра нест шудани узв ё бофтаро низ тахфиф меноманд.

ТАШАННУЧ, нигаред Рагкаши.

ТАХСИС (араби       —махсус гардонидан, хусуси кардан), як навъ тахаввулотро гуянд, ки зимни он организмхои мавчуда дар шароитхои нисбатан номувофики мухит (назар ба ачдод) мутобикати мукаммал пайдо намуда, ракобатро бо дигар намудко суст мекунанд. Танг шудани махалли муътоди ва инкишофи аломатхое, ки боиси зист дар ин махал мегарданд. барои тахсис хонанд. …

ТАХИКАРДИЯ, аз юнони tасhos — тез ва сагdia — дил), зиёд шуданн тапиши днл (то 100—180 дар як дакика) -»ро гуянд. Хангоми иштидоди чисмонию асаби, амрози дилу рагхо ва системаи асаб, касалии гадудхои усораи дохили ва гайра пайдо мешавад.

ТАРРАК, 1) тарраккаду, САМбусакаду (Сuсurbita реро vаrgiraimontia), як навъ каду гиёхи полезии яксолаест аз оилаи кадуихо. Палакаш суст месабзад, баргаш 5- парра, муякхои дурушти хормонанд дорад. Гулаш чудочинса, хосилаш одатан зугуташакл, донааш зардтоб. Тарраккадуро дар замини хосилхез ва намиаш муътадил мепарваранд. Онро одатан кучат мекунанд. Тарраккаду пешпазак аст. Дар муддати …

ТАРРАКОРЧ (Russila), як навъ занбуруги хурданиро гуянд. Кулохчааш чилодор (кутраш 5—10 см), рангаш вобаста ба пигменти пусташ зард, хокистаррант, кабуд, сабзтоб, сурхтоб мешавад. Пояаш росту мустахками сафед (дарозиаш 2—10 см). Таракорч шираи ширмонанд надорад ва бо хамин хусусият аз хамчинсхои худ фарк мекунад. Дар Точикистон 2 намуди таракорч (К. мшкучсут, …

ТАРРА, тара, сабза, нушгиёх, кабуди, бакл, баргу пояи баъзе набототро гуянд, ки барои нонхуриш ба кор мебаранд (масалан, наъно, чаъфари, райхон, шибит, испанох, кашниз, карафс, пудина (хулба), таратезак, шулха ва гайра). Хар гуна сабзавотест, ки дар тару тозагиаш мехуранд.

ТАСАЛЛУБ, нигаред Склероз. skleroz