«РИСОЛАИ МУСИҚӢ» асари мусиқии Султон Абулҳасан Алӣ ибни Мусои Ризо, машҳур ба Мирзобой. Ба забони форсӣ соли 1602 навишта шудааст. «Рисолаи мусиқӣ» монандн дигар асарҳои мусиқӣ анъанавӣ буда, муаллиф дар ҳалли масъалаҳои илмию назариявии мусиқӣ аз таснифоти Сафиуддини Абдулмӯъмин, Абдулқодири Гӯянда (Мароғӣ),’Абдурраҳмони Ҷомӣ, Кавкабии Бухороӣ ва дигар истифода бурдааст. Масъалаи …
Муфассал »«РИСОЛАИ МУСИҚӢ»
«РИСОЛАИ МУСИҚӢ» асари Наҷмуддин Гавҳарии Кавкабии Бухороӣ, ки асри 16 таълиф шудааст. «Рисолаи мусиқӣ» аз муқаддима, 12 мақом (фасл) на хотима иборат аст. Дар муқаддима аз хусуси илми мусиқӣ ва мақсадӣ таълифи асар сухан меравад. Мақоми аввал «Дар шарафи илми мусиқӣ», мақоми дуюм «Дар баёни маънии мусиқӣ ва таъини мавэӯи …
Муфассал »«РИСОЛАИ МУСИҚӢ» асари Абдурраҳмони Ҷомӣ
«РИСОЛАИ МУСИҚӢ» асари машҳури Абдурраҳмони Ҷомӣ доир ба мусиқист. «Рисолаи мусиқӣ» аз муқаддима, ду қисм ва хотима иборат аст. Муқаддима дар хусуси пайдоиши мусиқӣ ва шарҳи исти-лоҳи «мусиқӣ» маълумот медиҳад. Ҷомӣ пайдоиши савту овозро, ки рукни асосӣ ва ибтидоии мусиқист, из ҷиҳати илмӣ асоснок намуда, таъкид менамояд, ки савт ва …
Муфассал »«РИСОЛАИ МАҚОМОТ»
«РИСОЛАИ МАҚОМОТ» рисолаи мусиқист. Асри 17 муаллифи номаълуме дар Бухоро ба забони тоҷикӣ таълиф кардааст. Аз сарчашмаҳои нодири хаттист роҷеъ ба қисмати овозӣ (таронавӣ) -и «Дувоздаҳмақом». «Рисолаи мақомот» муқаддима, се боб ва шаш фаслро дар бар мегирад. Муқаддимаи рисола ба тафсири овозаҳо. 12 мақом, шӯъбаҳо ва назми он бахшида шудааст. …
Муфассал »«РИСОЛАИ ЛАВОЕҲ»
«РИСОЛАИ ЛАВОЕҲ» асари намояндаи тасаввуфи асри 12 Айнулқузоти Ҳамадонист. Ба забони форсӣ-тоҷикӣ солҳои 1127—28 таълиф шудааст. Аз 201 фасл иборат буда, масъалаҳои ишқи ирфонӣ ва ақоиди пантеистии мутафаккирро дар бар гирифтааст. Бино ба маълумоти баъзе муҳаққиқони муосир муаллифи «Рисолаи лавоэҳ» аз «Савоноҳ»-и Аҳмади Ғазолӣ илҳом гирифтааст. Таҳлили асар нишон медиҳад, …
Муфассал »«РИСОЛАИ АБУҲАФСИ СУҒДӢ»
«РИСОЛАИ АБУҲАФСИ СУҒДӢ» аввалин фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ-форсии дарӣ, ки ба мо нарасидааст. Таъли- фаш тахминан ба нимаи якуми асри 10 (рост меояд. Азбаски дар фар- ҳангҳои «Маҷмаъ-ул-фурс»-и Сурурӣ ва «Фарҳанги Рашидӣ» аз «Рисолаи Абуҳафси Суғдӣ» чанд иқтибос овардаанд, гумон меравад, ки он то асри 17 ба фарҳангнависон дастрас будааст. …
Муфассал »«РИСОЛА Ё ХУД МУХТАСАРЕ АЗ ТАЪРИХИ САЛТАНАТИ ХОНАДОН И МАНҒИТИЯ» асари Аҳмади Дониш
«РИСОЛА Ё ХУД МУХТАСАРЕ АЗ ТАЪРИХИ САЛТАНАТИ ХОНАДОН И МАНҒИТИЯ» асари Аҳмади Дониш, ки дар он ақоиди сиёсиву иҷтимоӣ ва маорифпарварии ӯ баён ёфтаанд. «Рисола» муаллафаи нотамом ва беном буда, дар адабиёт бо унвонҳои мухталиф — «Тарҷумаи ҳоли амирони манғития», «Таърихча», «Рисола ё худ мухтасаре, аз таъриҳи салтанати хонадони манғития» …
Муфассал »«РИСОЛА ДАР ИЛМИ МУСИҚӢ»
«РИСОЛА ДАР ИЛМИ МУСИҚӢ» рисолаи мусиқӣ, таълифи Маҳмуд ибни Муҳаммади Нишопурӣ (1842). «Рисола» аз муқаддима ва 5 боб иборат аст. Дар муқаддима муаллиф аз мақоми илми мусиқӣ сухан ронда, ба устодони пешини ин илм сипосгузори мекунад. Фасли аввал «Дар баёни 12 парда» (мақом) буда, аз дувоздаҳ мақоме, ки дар Хуросон …
Муфассал »«РИСОЛА ДАР БАЁНИ ИСТИМОЪИ АСВОТИ ХУБ ВА НАҒАМОТИ МАРҒУБ»
«РИСОЛА ДАР БАЁНИ ИСТИМОЪИ АСВОТИ ХУБ ВА НАҒАМОТИ МАРҒУБ» рисолаи мусиқӣ. Асри 17 дар Бухоро ба забони тоҷиқӣ таълиф ёфтааст. Муаллифаш номаълум. «Рисола» аз муқаддима ва чор мақом (фасл) иборат аст. Муқаддимаи рисола масъалаҳои фаҳмиши мусиқӣ, ривоятҳо доир ба таъсирнокии мусиқӣ ва мавқеи он дар ҷамъият, истифодаи мусиқӣ дар маросиму …
Муфассал »«РИСОЛА ДАР БАЁНИ ДУВОЗДАҲМАҚОМ»
«РИСОЛА ДАР БАЁНИ ДУВОЗДАҲМАҚОМ» рисолаи мусиқӣ, ба қалами Хоҷа Абдурраҳмон ибни Сайфуддини Ғазнавӣ мансуб буда, охири асри 16 ва ибтидои асри 17 таълиф шудааст. Муаллиф аз хусуси илми мусиқӣ ва он чӣ аз таълифоти пешиниён омӯхтааст, маълумот медиҳад ва чанд ривоят аз ҳавти Пифагор (Файсоғурс) меорад. Инчунин дар хусуси танзими …
Муфассал »