TRAKTOR (az lotini traho — mebaram, mekasham), moshini tasmacharkh yo charkhin khudpardro guyand, ki baroi korhoi khojagii qishloq, rohsozi, zaminkovi, borkashoni va gayra tain shudaast. Nakhustin Traktorhoi charkhdori bo muharriki bugi korkunanda soli 1830 dar Britaniyai Kabir va Fransiya paydo shudand, ki onhoro dar naqliyot, korhoi harbi va badtar dar …
Mufassal »TRAKTORSOZI
TRAKTORSOZI, yak sohai moshinsoziro guyand, ki traktor, muharrikhoi traktoru kombayn va baroi onho qismhoi ehtiyoti mebarorad. Traktorsozi hamchun sohai sanoat az soli 1917 (vaqte ki dar zavodhoi Fordi ShMA istehsoli ziyodi traktorho sar shud) vujud dorad. Traktorsozi dar SSSR soli 1923 ba vujud omad. Avvaliya zavodhoi makhsusgardonadai Traktorsozi —zavodi traktorsozii …
Mufassal »TRAMVAY
TRAMVAY (anglisi tramway, az tram —vagon va wau—roh), yak nav naqliyoti shahriro guyand, ki dar boloi rohi ohan harakat mekunad. Tramvay az yak yo yakchand vagon vborat ast, ki yake az onho (motordorash) -ro muharriki elektriya iqtidorash 30— 70 kVt ba harakat meorad. Tramvay energiyaro az shabakai jarayoni doimii shiddatash …
Mufassal »TRANZISTOR
TRANZISTOR (az anglisi transfer— guzaronidan va resister — muqovimat), asbobi nimnoqiliest, ki se yo ziyoda az on baromad dorad. Asosan baroi tagyir dodan va generonidani lappishhoi elektri istifoda meshavad. Tranzistorro soli 1948 fizikhoi amerikoi U. Shokli, U. Bratteyn va J. Bardin kashf namudand. Tranzistorho asosan du navand: unipolyari va bipolyari.
Mufassal »TORPEDA
TORPEDA (az lotini torpedo — skati elektri), snaryadi zeriobii khudharakat va khudidora, ki baroi shikast dodani obekthoi ruiobi, zeriobi va sohilii dushman peshnihod shudaast; Torpeda barandai zaryadi moddai tarkanda (oddi yo zaryadi yadro) meboshad. Nakhustin Torpedaro soli 1866 anglisho R. Uaytkhed va M. Luppis sokhtand.
Mufassal »TORMOZI AVTOMOBIL
TORMOZI AVTOMOBIL (az yunoni tormos — surokhest baroi mekhe, ki charkhro az davrzani boz medorad), mekhanizm yo jihozest baroi kam kardani surati harakat yo bozdoshtani avtomobil. Tormozhoi harakatovarash mekhaniki (az jumla pnevmati yo gidravli) va elektri mamuland. Tormozoni odatan tavassuti quvvahoi soish yo tasiri mutaqobili maydonhoi magniti amali megardad. Tormozho …
Mufassal »TERMOSTAT
TERMOSTAT (az termo… va yunoni statos— nojunbon, beharakat), asbobest baroi doimi nitoh doshtani harorat; Termostathoi moei (az —60 to 5000S), spirti (—60—100S), obi 10— 950S), ravgani (100—30000), namaki (300—500°S)-ro istifoda mebarand. Haror az 300 to 12000S-ro bo yorii kurahoi elektri tanzim mekunand. Termostate, ki harororatash az O0S poyonro doimi medorad …
Mufassal »TERMOELEKTROGENERATOR
TERMOELEKTROGENERATOR, generatori termoelektri, olatest, ki energiyai garmiro bevosita ba energiyai elektri tabdil medihad va tarzi korash ba hodisai Zeebek asos yoftaast. Termoelektrogenerator asosan az termoelementhoi nimnoqili sokhta meshavad, ki paydarham va yo ba tarzi paralleli vasl shudaand. Iqtidori Termoelektrogenerator ba dahho Vt va kamashon to ba 20% merasad. Termoelektrogeneratorhoe, ki …
Mufassal »TERMOELEMENT
TERMOELEMENT (az termo… va rusi element — unsur), zanjiri elektri va yo yak qismi onro guyand, ki az du noqili gayriyakjinsa yo az du nimnoqil tarkib yofta, amali on ba istifodai hodisahoi termoelektri asos yoftaast. Dar Termoelementho barobari ba energiyai elektri tabdil dodani energiyai harorati (hodisai Zeebek), inchunin imkoniyati ba …
Mufassal »TESLAMETR
TESLAMETR (az tesla… va …metr), asbobest baroi chen namudani induksiya yo shiddatnokii maydoni magniti dar muhiti gayri ferromagniti. Teslametrhoi induksioni va ferrozondi mavjudand, ki ba hodisai Kholl, rezonansi magnitii yadroi va gayra asos yoftaand.
Mufassal »