SVERDLOV Yakov Mikhaylovich

SVERDLOV Yakov Mikhaylovich (laqabi partiyaviash Andrey, Maks va digar: 03. 06. 1885, Nijniy Novgorod,  hozira Gorkiy — 16. 03. 1919, Moskva), arbobi Partiyai kommunisti va Davlati Soveti. Az oilai kosibi hakkok. Azoi Partiyai kommunisti az soli 1901. Az soli 1900 dar dorukhona shogird bud; dar bayni korgaroni Kanavin va Sormovo targibot meburd. Sverdlov 1901 baroi ishtirokash dar namoishi ziddi badargai M. Gorkiy az Nijniy Novgorod habs gardid. Revolyutsioneri kasbi; dar Nijniy Novgorod, Kostroma, Yaroslavl, Qazon kori targiboti meburd. Solhoi 1902—1903 borho habsu badarga shudaast; Soli 1904 bo qarori Komiteti shimolii RSDRP ba kori gayrilegali guzasht. Soli 1905 KM RSDRP uro baroi mustahkam namudani tashkiloti partiyavii Ural firistod; dekabri 1905 dar Ekaterinburg (az soli 1924 ba sharafi Sverdlov— Sverdlovsk) ba Komiteti RSDRP rohbari kard. Yanvari 1906 oid ba barqaror namudani tashkiloti partiyavii Perm, ki polisiya barham doda bud, kor burd. Fevrali 1906 dar Ekaterinburg ba Konferensiyai 2-yumi partiyavii viloyatii Ural rohbari namud. Iyuni 1906 habs va soli 1907 ba muddati 2 sol mahkum gardid. Noyabri 1909 KM RSDRP baroi barqaror namudani tashkiloti partiyavii Moskva firistod; dekabr habs, soli 1910 ba kishvari Narim badarga karda shud, iyul az on jo gurekht. Hamchun namoyandai KM RSDRP dar tashkiloti partiyavii Peterburg kor kard; dar tayyor kardani nashri gazetai «Zvezda» ishtirok namud. Noyabri 1910 ba habs girifta, soli 1911 boz ba Narim badarga karda shud. Tashabbuskori tashkili Byuroi markazi oid ba rohbarii kori partiyavii badargashudagoni kishvar bud. Badi Konferensiyai 6-umi umumirossiyagii (pragagii) RSDRP (1912) ba KM goibona azo va ba hayati Byuroi KM RSDRP oid ba Rossiya dokhil shud. Dekabri 1912 az badarga gurekht; dar Peterburg yake az rohbaroni gazetai «Pravda» va fraksiyai bolshevikii Dumai 4-umi davlati bud. Soli 1913 habs karda, ba kishvari Turukhan firistoda shud va dar on jo faoliyati revolyutsioniashro davom dod. Badi Revolyutsiyai fevrali 1917 ba Petrograd omad; KM RSDRP(b) mohi aprel uro ba Ural firistod, dar Ekaterinburg ba konferensiyai partiyavii viloyatii Ural rohbari namud. Vakili Konferensiyai 7-umi umimirossiyagii (aprelii) RSDRP (b), azoi KM intikhob shud; badi konferensiya kotibi Komiteti Markazi va vakili Komiteti Ijroiyai Markazii Umumirossiya intikhob gardid. Ba Byuroi tashkilii oid ba davati Sezdi 6-umi RSDRP(burjuazi) va badi sezd ba Kotiboti Komiteti Markazi RSDRP(burjuazi) rohbari kard. Bo V. I. Lenin robitai doimi doshta, bo tashkilothoi mahallii partiyavi aloqaro musta kam namud. Majlishoi 23 va 29 oktyabri 1917 dar zeri rayosati Sverdlov guzashtand, ki dar onho oid ba shurishi musallah qaror qabul karda shud. 21 noyabri 1917 bo taklifi V. I. Lenin raisi Komiteti Ijroiyai Markazii Umumirossiya intikhob gardid va vazifai kotibi Komiteti Markazi RSDRP(burjuazi)- ro niz davom dod. Raisi Komissiyai oid ba tartib dodani Konstitusiyai Respublikai Sovetii Federativii Sotsialistii Rossiya va soli 1918 tashabbuskori tashkili maktabi agitatoron va instruktoron dar nazdi Komiteti Ijroiyai Markazii Umumirossiya (az iyuli 1919 ba Universiteti kommunistii ba nomi Ya. M. Sverdlov tabdil doda shud) bud. Dar tayyor namudani Kongressi 1-umi Internatsionali Kommunisti, yanvar-fevrali 1919 dar sezdhoi avvalini Sovethoi Latviya, Litva va Belorussiya, marti 1919 dar Sezdi 3-yumi Partiyai Komunisti(burjuazi) Ukraina va Sezdi 3-yumi umumiukrainii Sovetho ishtirok namud. V. I. Lenin ba faoliyati Sverdlov oid ba mustahkam namudani Hokimiyati Soveti, tashkili apparati navi Davlati Soveti bahoi baland dodaast.

Sverdlov dar nazdi devori Kremli Maydoni Surkh dafn karda shudaast.