Malumoti ohirin

ShIRIN

xusrav-va-shirin

ShIRIN – yake az qahramonhoi asosii dostonhoi «Khusrav va Shirin» («Farhod va Shirin»). Prototipi in obraz shakhsi tarikhi, zavjai Khusravi II Parviz meboshad. Dar «Tarikh»-i Feofilakt Simokatta (muarrikhi rumii okh. a. 6—avv. a. 7) omadaast, ki Khusravi Parviz Sira (badan in nom ba Shir tabdil yoft) nom rumidukhtari isavimazhabro s. 592 ba aqdi nikoh darovard. Muarrikhi armani Sebeos (a. 7) zodgohi Sh.-ro Khuziston guftaast. Dar yak tarikhi majhululmuallifi suriyoni, ki taqr. s-hoi 670—680 murattab shudaast, Sh. az qabilai oromiho meboshad. Manbahoi digari tarikhi vujud dorand, ki dar onho Sh. dukhtari eroni, ozarboyjoni, armani gufta shudaast, vale rumidukhtar budani u ba haqiqat beshtar nazdik ast. Dar qissavu rivoyatho tarikhhoi arabi va forsii dari (tojiki) dostonhoi ishqii romantikii a-hoi 9—12 obrazi Sh.-i tarikhi tahavvul yofta, ba obrazhoi  mashhuri adabi mubaddal gardid. Muvofiqi tasviri shoiron — Nizomii Ganjavi, Khusravi Dehlavi, Alisheri Navoi va dig. Sh. barodarzodai malikai arman Mehinbonust, ki shohi sosoni Khusrav ba u oshiq shudaast. Sh. zohiran va botinan zebost, aqlu zakovat, irodai qavi dorad. Vay inchunin shujou daler ast. Dar mamlakatdori botadbir, raiyatparvar, nakukor meboshad. Bo tashviqi u Khusrav ba toju takhti khud sohib| meshavad. Sh. az samimi dil Khusravro dust medosht, az in ru ishqi Farhodro rad namuda, hamsari Khusrav shud. Sh. dar tarbiyai Khusrav, tahavvuli manavii in shohi ishratparast va sabukfikr zahmati bisyor kashida, dar okhir uro ba adolat va raiyatparvari rasond. Badi kushta shudani Khusrav Sh. molu mulkashro ba darmondagonu benavoyon taqsim karda, dar kanori tobuti Khusrav khudro bo khanjar kusht.

Ad.: Aliev G. Yu., Legenda o Khosrove i Shirin v literaturakh narodov Vostoka. M., 1980.

Инчунин кобед

SATO

SATO, asbobi musiqii torist, ki bo kamoncha menavozand. Sato dar bayni tojikoi, uzbekho, eroniyon, afgonho …