Malumoti ohirin
Home / Gunogun / Pedagogika

Pedagogika

Pedagogika (yun. raidagogike — nigohubin, tarbiyai kudak), majmui ilmhoi nazari va amalist, ki masalahoi talim, tarbiya va malumotro dar bar megirad.

Avval Pedagogika hamchun nazariyai talim va tarbiyai bachagon inkishof yoft. Pedagogika dar SSSR va mamlakathoi sotsialisti hamchun nazariyai tarbiyai kommunistii odami nav taraqqi mekunad; bo sotsiologiya va psikhologiya aloqai uzvi dorad. Pedagogika qonuniyati prosessi tarbiya, sokht va tartibi onro tadqiq, nazariya va metodika, prinsip va shaklhoi tashkili kori talimu tarbiyaro murattab menamoyad. Ba sohahoi Pedagogika nazariyai tarbiya, talim va malumoti bachagoni doroi nuqsonhoi jismoni va ruhoni, ki onro defektologiya menomand, dokhil meshavand. Defektologiya az tiflopedagogika, surdopedagogika, oligofrenopedagogika iborat ast. Ba sohai Pedagogika tarikhi pedagogika niz dokhil meshavad. Pedagogika dar ayni hol ba Pedagogikai maktabi, Pedagogikai malumoti kasbhoi tekhniki, Pedagogikai omuzishgohhoi pedagogi, Pedagogikai maktabi oli va Pedagogikai  tomaktabi judo meshavad, ki hamai inro Pedagogikai sinnusoli menomand. Dar marhilai hozira Pedagogikai oilavi, Pedagogikai harbi, Pedagogikai istehsoloti, Pedagogikai muqoisavi, Pedagogikai kalonsolon sohahoi alohidai Pedagogika gardidand. Pedaogika bo biologiya, fiziologiya, genetika, antropologiya, sotsiologiya va psikhologiya barin ilmho aloqai uzvi dorad. Solhoi okhir Pedagogikai ijtimoi, Pedagogikai psikhologi, Pedagogikai muolijavi, Pedagogikai sanatshinosi, Pedagogikai huquqshinosi, Pedagogikaii islohi mehnati barin sohahoi navi Pedagogika ba vujud omadand.

Pedagogika chun fanni jamiyati tashakkul va inkishof yoft. Az in ru Pedagogika ba sistemai donishhoi jamiyati dokhil meshavad va bo hamdasti bo digar fanhoi jamiyati, pesh az hama falsafa, etika, estetika inkishof meyobad. Asosi metodologii Pedagogika falsafai marksisti-lenini, materializmi dialektiki va tarihi meboshad.

Mafhumhoi asosii Pedagogika tarbiya, talim, malumot va omuzish ast.

a)         Tarbiya — az tarafi tarbiyatgar tashakkul dodani simoi akhloqi, inkishofi estetiki va jismonii tarbiyatgiranda.

 

b)        Talim — musallah namudani khonandagon bo donish, mahorat va malakaho, takmili shuur va raftori onho.

 

v)         Malumot — prosess va natijai az khud namudani sistemai donishho va dar in asos tashakkul dodani jahonbinii kommunisti, shuuru raftori kommunisti.

 

Pedagogika metodhoi makhsusi tadqiqoti dorad, ki onhoro metodhoi tadqiqoti pedagogi menomand. Pedagogikai soveti chunin metodhoi tadqiqoti pedagogi dorad: mushohidai pedagogi (du khel meshavad: bevosita va bavosita) va ozmoishi pedagogi (du khel meshavad: tabili va suni); pursishi d a h o n a k i va kh a t t i; omukhtani hujjathoi muassisahoi talimu tarbiyavi va k o r h o i bachagon. Vaqthoi okhir metodi tahlili muqoisavii kori talimu tarbiya va metodi tadqiqoti matematiki niz harjoniba istifoda burda meshavad.

Avvalin tadqiqothoi pedagogi ba ahdi jamiyati gulomdori oidand. Pedagogii dunyoi qadim maqsad dosht, ki tavassuti tarbiya khulqu atvor va odathoi ahli jamiyatro nigoh dorad. Ba hamin maqsad dar Misr parastishi kohinon, dar Hinduston kastaho, dar Khitoy aqidai benuqsii imperator va gayra targib karda meshud.

Aqidahoi pedagogi dar zamonhoi qadim dar zimni fanhoi falsafa, ilohiyot, siyosat ba vujud omadand va inkishof yoftand. Chunonchi, dar kitobhoi ba nom muqaddas Zabur, Tavrot, Injil, Quron va digar meyori raftor, munosibati padaru modar va farzandon bayon yoftaand. Mashhurtarin faylasufoni Yunoni Qadim Demokrit, Protagor, Suqrot, Aflotun, Arastu bo masalahoi siyosat va tarbiya, davlat va shakhsiyat, roli malumot dar hayoti jamiyat va gayra mashgul shudaand. Onho ahamiyati tarbiyai malumot, zarurati tarbiyai odami bomarifat, bartarii malumoti murattab va digar tamoyulhoi asosii inkishofi Pedagogikaro nishon dodaand.

Ba muqobili zuhdu taqvoi asrimiyonagi aqidai inkishofi hamatarafai inson ba miyon omad. In aqida minbad az tarafi mutafakkiron— pedagog va psikhologi ispani X. Vives, khodimi siyosii anglis T. Mor, navisandai fransavi F. Rable va faylasufi fransavi M. Monten, olimi niderlandi Erazmi Rotterdami taqviyat doda shud. Dar markazi diqqati in mutafakkiron tavajjuhi inson ba hayot, halovat burdan az zindagi, sayu kushishi u ba faoliyat meistod. Bo in hama dar in davra nazariyai pedagogii murattab vujud nadosht, aqidahoi pedagogi faqat dar shaklhoi gunoguni adabi ifoda karda meshudand. Dar inkishofn nazariyai tarbiya va khudidorai inson Frensis Bekon sahmi muayyan dorad. Pansofiya va didaktikai Ya. A. Komenskiy, asarhoi falsafi va pedagogii Ch. Lokk dar hamin raviya ejod shudaand.

 

Pedagogikaro hamchun sohai mustaqili donishhoi nazari Ya. A. Komenskiy dar asari khud «Didaktikai buzurg» asosnok kard. Pedagogikai Komenskiy ba maktabi skholastiki zarbai sakhte zada, hama on jihathoi behtarinero, ki dar tajribai kori maktabho faroham omada budand, jambast namud. Dar Evropa bori avval J.  Lokk kushid, ki masalan tarbiyai manaviro ba tavri nav hal namoyad. In ba inkishofi minbadai Pedvgogika musoidat kard. Dar taraqqii P. A. Gelvesii va D. Didro niz sahmi muayyane guzoshtand. A. Gelvetsiy dar asarhoi khud — «Dar borai fikr», «Dar borai inson, qobiliyati fikri va tarbiyai u» inkishofi inson ba tarzi nav boho dod. Dar tarikhi inkishofi fikrhoi pedagogi J. J. Russo mavqei makhsus dorad. Aqidahoi Komenskiy, Lokk va Russo ba kori amalii maktabhoi filantropistho I. B. Ba­zedov, X. G. Zaltsman, I. G. Kampe, I. X. Guts-Muts, X. K. Trapp va digaron tasiri kalon bakhshid. Bo tasiri filantropistho talimi Pedagogika dar donishkadahoi oli jori karda shud. Davrai navi inkishofi fikrhoi pe­dagogi bo faoliyati I. G. Pestalotsi robita dorad. U avvalin shu­da kushid, ki talimro bo mehnat payvast namoyad. Ba inkishofi nazariyai pedagogi az bisyor jihat pe­dagogi demokrati nemis F. A. Disterveg madad rasond. Khizmati u dar sohai didaktika kalon ast. Disterveg prosessi talimro baso daqiq tahlil kard.

Dar asri 19 inkishofi Pedagogika ba talimoti sotsialistoni khayoli A. Sen-Si­mon va Sh. Fure (Fransiya), R. Ouen (Angliya) vobasta ast. Onho aqidai ba tabaqaho vobasta kardani talimro tanqid namuda, talab kardand, ki hama yakjoya talim girand. Khudi R. Ouen baroi farzandoni korgaron dar nazdi fabrikaash muassisahoi tomaktabi tashkil kard, talimro bo mehnati istehsolii nasli navras payvast namud, ki in nisbat ba tamomi sistemai pedagogii guzashta qadame ba pesh bud.

Baroi Pedagogiuai burjuazii arafai im­perializm raviyai reaksioni kharak­ternok bud. Namoyandagoni Pedagogikai in davr: Spenser, V. A. Lay, E. Meyman, V. Ferer, G. Kyorshenshteyner, J. Dyui. Vale onho nazariyai mukammale ba vujud ovarda natavonistand. Yake az pedagoghoi bonufuzi on davr — G. Kyorshenteyner kushid, ki ba plani khonishi maktabhoi khalqi beshtar matematika va tabiatshinosi dokhil namoyad, metodhoi faoli ta­limro murattab sozad. In diqqati bisyor pedagoghoro ba khud kashid. J. Dyui fikri tashkili maktabi mehnatiro ba miyon guzosht. Dyui chunin meshumorid, ki mehnat maktabro ba hayot nazdik namuda, chun vositai talimu tarbiya khizmat khohad kard. Dar Rossiya avvalin targibkunandagoni ideali insondusti mutafakkironi Ukraina va Belorussiya S. Zizaniy, I. Boretskiy, K. Stavrovetskiy (asri 16) budand. Dar okhiri asri 17 va avvali asri 18 pedagoghoi rus L. Magnitskiy, Feofan Prokopovich, M. Smotritskiy,

V. Tatishev va digaron khizmati kalon kardand. Onho on vazifahoi navi maktab va tarbiyaro, ki peshrafti iqtisodi va siyosii mamlakat ba mi­yon guzoshta bud, nishon doda, oid ba usuli talimi fanhoi alohida maslihatho dodand. M. V. Lomonosov mekushid, ki maktabu maorif ba hama dastras boshad. U baroi donishkadahoi oli chand kitobi darsi va dasturho iavisht.

Avvalin asarhoi kaloni oid ba Pedagogika dar Rossiya dar nimai duyumi asri 18 az tarafi I. I.  Betskoy, F. I. Yankovich de Mirievo, P. I. Novikov navishta shudand. Yake az asosguzoroni raviyai peshqadam dar P. A. N. Radishev bud. U ba usuli tabaqavii talim dar maktabho muqobil baromada, masalai bomarifat kardani khalqro ba miyon guzosht. Revolyutsio­neroni demokrati rus. V. G. Belin­skiy, A. I. Gertsen, N. A. Dobrolyu­bov, N. G. Chernishevskiy bo proble­mai nazariyavii Pedagogika— maqsadi tar­biya, mavqei tarbiya va maorif dar jamiyat, ahamiyati marifatii ilmhoi jamiyati va tabii, mohiyati tarbiyai estetiki va gayra  mashgul shudand. Pedagogikai revolyutsioneroni demok­rat bo asoshoi metodologii khud ba materializmi tarikhi khele nazdik shud.

Dar solhoi 60 asri 19 risolahoi N. I. Pirogov, D. I. Pisarev, N. V. Shelgunov nishon dodand, ki problemahoi Pedagogika diqqati doirahoi vasei jamiyatro ba khud kashidaand. Dar in davra dar inkishofi Pedagogika roli K. D. U shine kiy nihoyat kalon ast. U asosguzori Pedagogikai vatanist. Khodimoni pepqadami maktabi khalqi I. Ya. Ulyanov va digaron sayu kushish kardand, ki aqidahoi K. D. Ushinokiyro dar amal tatbiq namoyand. Asarhoi K. D. Ushinskiy ba ejodiyoti peda­goghoi taraqqiparvari Armaniston (G. Agayan va N. Ter-Gevondyan), Ozarboyjon (R. Afandiev), Gurjiston (Ya. S. Gogebashvili), Qazoqiston (I. Altinsarin) va digaron tasiri sudmand rasondand. Dar inkishofi afkori pedagogii rus L. N. Tolstoy maqomi baland dorad. Asarhoi u dar darki psikhologiyai bachagon, jahoni botinii onho yorii kalon merasonand.

Dar rivoji afkori pedagogii khalqi tojik mutafakkiron Rudaki, Shahidi Balkhi, Abushakuri Balkhi, Firdavsi, Sadi, Jomi va digaron sahmi arzanda guzoshtand. Asarhoi in buzurgon asosan afkori pedagogii khalqi tojikro ifoda karda, dar tarbiyai odami asil roli kalon mebozand. Khususan asarhoi Nosiri Khisrav «Rushnoinoma», «Saodatnoma», Kaykovus «Qobusnoma», Nizomulmulk «Siyosatnoma», Fariduddini Attor «Pandnoma», Nasiruddini Tusi «Akhloqi Nosiri», Jaloliddini Javoni «Akhloqi Jaloli», Husayn Voizi Koshifi «Akhloqi Muhsini», Abdurahmoni Jomi «Bahoriston» va digar nasli navrasro ba pokakhloqi, odamgariyu mardonagi, daleriyu bomarifati, kasbu hunaromuzi hidoyat menamoyand. Ahmadi Donish aqidahoi pedagogii khudro ba inkishofi maktabu maorifi peshqadam ravona kard. Dar Tojikistoni toiinqilobi adabiyoti makhsusi pedagogi qarib vujud nadosht. Dar maktabu madrasaho bo usuli asrimiyonagi talim medodand. Sistemai talimi darsi- sinfi badi Revolyutsiyai Kabiri Sotsialistii Ok­tyabr jori shud. Okhiri asri 19— avvali asri 20 kitobhoyai navi darsi — «Ustodi avval» (S. Saidazizov), «Matla-ul- ulum va majma-ul-futui» (V. Ali), Khulosot-ul-hisob» (B. Muhammad) va gayraho talif shudand. Solhoi 10 asri 20 kitobhoi darsii «Tahzib-us-sibyoi» (S. Ayni), «Jome-ul-hikoyot» (A. Shakuri), «Rohbari kitob» (I. Rahmatulloev) va gayraho intishor gardidand.

Bo in hama Pedagogika hanuz ba nazariyai ilmi tabdil nayofta bud. Asosguzoroni kommunizmi ilmi K. Marks va F. Engels baroi on zamina faroham ovardand. Pedagogika asosi metodologii ustuvor paydo kard, ki on materializmi dialektiki va tarikhi bud. Marksizm dar sohai Pedagogika dar natijaya muborizai jiddii ziddi anarkhizm va islohotparasti poydor gardid. Marksizm bisyor masalahoi pedago­gi, az jumla inkishofi hamatarafai shakhsiyat, tanosubi tarbiyai oilavi va jamiyati, malumoti umumi va politekhniki va gayraro pesh guzosht va rohhoi asosii halli in masalahoro nishon dod.

Dar sharoiti nav bo halli bisyor masalahoi tarbiya, maorif va malumot V. I. Lenin mashgul shud. V. I. Lenin to revolyutsiya yak qator maqolahoi khudro ba masalahoi mak­tabu maorif va talimu tarbiya bakhshid («Khojagii gimnaziya va gimnaziyahoi islohkunanda», «Vazironi mo dar chi khusus fikr mekunand? », «Oid ba masalai siyosati Vazorati ma­orifi khalq» va gayra). U programmai partiyavii maorifi khalqro murat­tab sokht, ki on dar sezdi 2-yumi RSDRP qabul karda shud. V. I. Lenin takid mekard, ki tarbiya kategoriyai doimist. Nuktahoi V. I. Lenin ba Pedagogikai soveti asos guzoshtand. Baroi inkishofi minbadai nazariyai Pedagogii soveti halli chunin masalaho ahamiyati kalon doshtand: aloqai Pedagogi bo siyosat, munosibati pro­letariat ba madaniyati guzashta va maktabi kuhna, mazmun va metodhoi tarbiyai akhloqi kommunisti, tayyorii politekhnikii talabagoni maktabhoi miyonai malumoti umumi va gayra. Ba­roi peshrafti Pedagogii soveti dar solhoi avvali hokimiyati Soveti khizmati P. N. Lepeshinskiy, M. M. Pistrak, S. T. Shatskiy va digaron kalon ast. Onho metodhoi navi talimu tarbiyaro murattab sokhta, dar amal sanjidand. Inkishofi nazariyai Pedagogi ba faoliyati N. K. Krupskaya niz vobasta ast. U to revolyutsiya asari nazariyavii khud — «Maorifi khalq va demokratiya»-ro (soli 1915) navisht. In asar avvalin tadqiqoti mark­sistii sohai tarikhi Pedagogi bud.

Badi Revolyutsiyai Oktyabr N. K. Krup­skaya hamrohi A. V. Lunacharskiy, M. K. Pokrovskiy va digaron khodimoni maorifi khalq aqidahoi K. Marks. F. Engels, V. I. Leninro tartib va ejodkorona istifoda kardand. N. P. Blonskiy, L. G. Kalashnikov, A. P. Pinkevich, B. B. Komarovskiy, I. F. Svadkovskiy, O. V. Trakhten­berg va digaron asarhoi khudro ba pu­rii masalahoi metodologi, monandi fanni Pedagogi, munosibati Pedagogi ba falsafa, dialektikai inkishofi afko­ri pedagogi va gayra, bakhshidand. Avvalin asarhoi doir ba tarikhi Pedagogii soveti az tarafi G. E. Jurakovskiy, E. N. Medinskiy va digaron navishta shudand. Dar onho inkishofi maktab va afkori pedagogi aloqamandona bo tarikhi muborizai sinfi aks yoft. Natijahoi kori dahsolai maktabi soveti dar «Ensiklopediyai pedago­gi» (1927—1928), ki az se jild iborat bud, inikos yoftand.

Dar asosi qarori KM partiya «Dar borai maktabi ibtidoi va miyona» mazmuni tadqiqoti pedagogi ba kulli tagyir yoft. Kori pursamari murattab namudani didaktika va me­todika ogoz yoft, ba maktabshinosi diqqati makhsus doda shud. Kitobhoi darsi, programma va dasturhoi talimii nav talif yoftand. Kitobi darsii pedagogika baroi instituthoi pe­dagogi az chop baromad (soli 1934). Solhoi 1934—1940 bo tashabbusi I. A. Kairov, P. N. Gruzdev, E. Ya. Golant, N. K. Goncharov, S. M. Rives, L. E. Raskin, S. X. Chavdarov va digaron dasturkhon talimii nav oid ba Pedagogika tartib doda shudand. Ba inkishofi minbadai Pedagogika tashkil yoftani AIP RSFSR (1943), ki on soli 1966 ba AIP SSSR tabdil yoft, madadi kalon rasond. Sonitar «Khonishhoi pedagogi» va konferensmyahoi ilmiyu amali guzaronida, dar onho tajribahoi pepqadami pedagogi jambast karda shudand. Solhoi 1948—1956 yak qator kitobhoi navi darsii pedagogika bo tahriri A. I. Kairov (1948, 1956), K. P. Esipov va N. K. Goncharov (1950), P. N. Shimbirev va I. T. Ogo­rodnikov (1954) az chop baromadand. Asarhoi A. S. Makarenko dar inkishofi fikrhoi pedagogi dar SSSR va digar mamlakathoi sotsialisti ro­li kalon bozidand. Solhoi minbada dar nisbati nashri asarhoi K. D. Ushinskiy, P. F. Lesgaft, A. S. Makarenko, N. K. Krupskaya, S. T. Shats­kiy, Ya. A. Kamenskiy, I. G. Pestalotsi, A. Disterveg, A. Gerbart va digaron kori ziyode anjom yoft.

Solhoi 1940—1960 ba murattab sokhtani metodikai kori tarbiya, khususan ba tashkil va muttahid namudani kollektivi talabagon, shakl va metodhoi tarbiya, tarbiyai kommunisti, munosibati kommunisti ba mehnat, intizom va gayra ahamiyati kalon doda shud. Bo halli in masalaho N. I. Boldirev, T. E. Konnikova, O. I. Ruta, V. A. Sukhomlishekiy va digaron mashgul gardidand. Khususan doir ba inkishofi maktab va afkori peda­gogii khalqhoi vatanamon va khoriji asarhoi muhim talif shudand. Chu, oid ba afkori pedagogii khalskhoi Osiyoi Miyona olimoi S. R. Rajabov, N. K. Qodirov (RSS Uzbekiston), A. E. Izmaylov (RSS Qirgiziston), M. O. Orifi, I. O. Obidov (RSS Tojikiston) T. B. Berdiev, M. D. Annakurdov va A. A. Qurbonov (RSS Turkmaniston), D. O. Lordkinanidze (RSS Gurjiston), M. M. Mahdizoda (RSS Ozarboyjon) va digaron asarhoi sazovori diqqat ejod kardand.

Markazi Pedagogikai burjuazii imruza ShMA meboshad. Ba tadqiqi problemahoi pedagogi Assotsiatsiyai malumoti milli, Jamiyati «Fi-Delta Kappa», Byuroi pedagogii test va gayra mashguland. Dar universitethoi Kolum­biya, Garvard, Prinston, Chikago, Pitsburg va gayra kafedrahoe tashkil karda shudaand, ki payvasta korhoi talimyi va ilmi mebarand. Dar Angliya Instituti millii tadqiqoti pe­dagogi va Instituti pedagogikai Universiteti London, dar Fransiya Instituti millii pedagogi, dar RFG Instituti nemisii pedagogikai ilmi, Instituti Komenskiy, Instituti baynalkhalqii tadqiqoti pe­dagogi nufuzi ziyode dorand. In markazhoi ilmi burjuazi problemahoi muhimtarini talim va tar­biyai nasli navrasro bo siyosat va ideologiyai Pedagogii burjuazi uzvan aloqamand mekunand.

Dar mamlakathoi kapitalisti pedagoghoi marksist niz hastand, ki baroi Pedagogika peshqadam muboriza me­barand. Dar yak qator mamlakatho onho muassisahoi tadqiqoti ilmii khudro tashkil karda, ba tadqiqi problemahoi talim va tarbiya mashguland. Ba yorii muallimon Partiyai Kommunistii Fransiya jurnali «Maktab va millat», Italiya «Islohoti mak­tab», Angliya «Malumot imruz va fardo»-ro nashr menamoyand.

Olimoni pepqadami Garb proble­mahoi muhimtarini Pudagogikaro az nuqtai nazari marksisti hal namuda, nazariya va amaliyai talimu tarbiyaro bo dalelhoi nav gani gardonda, komyobihoi afkori pedagogii mamla­kathoi sotsialistiro targib meku­nand, kharakteri sinfi va mohiyati reaksionii nazariyahoi Pedagogikai burjuaziro fosh menamoyand. P. Krosser, M. Kornfrot, R. Zazzo, F. Sekle-Riu, A. Banfi, D. Yovin, I. Adler az ha­min qabil olimonand. Pedagoghoi kommunist B. Saymon, M. Morris, A. Vallon yak qator asarhoi khudro ba oshkor namudani kharakteri sinfii malumot bakhshidaand.

Partiyahoi kommunistii mamlakat­hoi kapitalisti programmai vase va az jihati ilmi asosnoki ba kulli demokratonidani maorifi khalqro tartib dodaand, ki asosi on metodologiyai marksisti-leninist. In programmaho tashkili maktabhoi yagonai malumoti umumiro dar nazar dorand.

Az tarafi olimoni kommunisti mamlakathoi kapitalisti khal karda

shudani muhimtarin masalahoi talim va tarbiya sahmi kaloni onhost dar muboriza ba muqobili ideologiyai burjuazi va muboriza baroi sotsializm.

Ad.: Marks K. i Engels F.. O vospitanii i obrazovanii, M 1057; L e- n i p V. I., O vospitanii i obrazovanii, M., 19(53; Orify M., Ae tarikhi zfko- ri pedagogii kha l pi tochiv, ch. 1 —2. D., 1962—65; Ob i lov I. O., Ocherki mukh- tasari tarikhi maorifi khalki Tochikis* ton, D., 1965; kh a m o n m u a l., Istoriya razvitii narodnogo obrazovaniya v Tad­jikskoy SSR (1917—07 gg), D., 1968; Boldirev N. I., Metodikai korhoi tarbiyavi dar maktab, D., 1979; Koma­rovskiy B. B„ Dialektika razvitii nauchno-pedagogicheskoy misli. M., 1929; Struminskiy V., Teoreticheskaya dis­kussiya v sovetskoy pedagogike, M., 1930; Goncharov N. K., Osnovi pedagogiki, M., 1947; Shimbirev P. N.. O g o r o D- n i k o v I. T., Pedagogika (Uchebnik dlya pedagogicheskikh institutov), M., 1954; Korolev F. F. Ocherki po istorii so­vetskoy shkoli i pedagogiki, 1917—20, M., 1958; M o sh n i i I. D., Elementi pe­dagogiki v partiynoy rabote. M., 1965; Yusufbekov R., Rassvet narodnogo obrzovaniya v Sovetskom Tadjikistane, D., 1908; Pedagogika. Pod obshey redak­siey G. I. Shukinoy, M., 1966; Ogorod­nikov I. T., Pedagogika, M., 1968; Boldirev I. I., Goncharov N. K., [va dig.1, Pedagogika. M., 1968; Ilina T. A., Pedagogika, M., 1968; Konstan­tinov N. A., Medinskiy K. N., |va dig.], Istoriya pedagogiki. M., 1974; Pedagogika shkoli. Pod red. II. T. Ogo­rodnikova, M., 1978.        

Инчунин кобед

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni

SADUDDINI HAMMUI Muhammad ibni Juvayni (soli tavallud nomalum — Vafot 1252), yake az namoyandagoni mashhuri …