Partiyai Kommunistii Italiya

Partiyai Kommunistii Italiya (PKI), 21 yanvari 1921 dar sezdi Livorno az tarafi guruhhoi chapi revolyutsionii Partiyai sotsialistii Italiya (PSI) tashkil karda shud. To soli 1943 vay, ki seksiyai italiyavii Internasionali Kommunisti bud. Partiyai Kommunistii Italiya nom dosht. Dar solhoi avvali mavjudiyati Partiyai Kommunistii Italiya PKI dar on jarayoni sek­tantchigi (sardorash A. Bordyaga) bartari dosht. Bo yorii Internatsionali Kommunisti soli 1923—24hkhayati rohbariyati Partiyai Kommunistii Italiya PKI nav karda shud. Yadroi rohbariyati nav (A. Gramshi. P. Tolyatti) doir ba vazifakhoi Partiyai Kommunistii Italiya PKI mubohisa guzarond, ki on ba bartaraf namudani aqidahoi sektantchi­gi madad rasond. Sezda 3-yumi Partiyai Kommunistii Italiya PKI (1926) taktikai ba muborizai ziddi fashizm safarbar namudani mehnatkashonro peshbari kard.

Dar davrai diktaturai fashisti (1926—43) badi parokanda shudani hamai partiyahoi siyosi Partiyai Kommunistii Italiya PKI yagona partiyae bud, ki ba tashkilothoi pinhonkor takya namuda, faoliyati ziddifashistiro na faqat dar muhojirat, balki dar dokhili mamla­kat niz davom medod. Bisyor rohbaroni partiya jazo doda shudand. Ba­di habs shudani A. Gramshi (19261 P. Tolyatti rohbari partiya shud. Partiyai Kommunistii Italiya PKI baroi tatbiqi rohi muayoyankardai Kongressi 7-umi Internatsi­onali Kommunisti, ki ba tashkili fronta yagonai sinfi korgar va digar mehnatkashon ba muqobili fashizm va tahdidi jang nigaronda shuda bud, faolona muboriza meburd. Siyosati Partiyai Kommunistii Italiya PKI ba muttahid namudani tamomi quvvahoi ziddifashistii Italiya yori rasond. Kommuniston va sotsialiston ba hayati hukumati Badolo, ki dar territoriyai ozodshuda soli 1944 tasis yofta bud, dokhil gardidand. Pas az ozod shudani Italiya (1945)Partiyai Kommunistii Italiya PKI rohi ommavi gardonidani partiyaro pesh girift.

Sezda 5-umi Partiyai Kommunistii Italiya PKI (dekabri 1945 — yanvari 1946) programmam muborizaro baroi tachdidi demokrati (millikunonii monopoliyai islohoti agrari, vusat dodani. kooperasiya, respublikai demokrati va gayra, dar surati boqi mondani yagonagii ziddifashisti va mavqei rokhbaronai sinfi korgar) ba miyon guzosht.

Partiyai Kommunistii Italiya PKI yakjoya bo digar kuvvahoi chap ba barqaror gardidani respublika dar Italiya (1946) muvaffaq shud. Dar barobari ba muvaffaqiyathoi demokratii mekhnatkashon hujum sar kardani burjuaziya kommuniston va sotsialiston may 1947 az hayati hukumat khoij karda shudand. Sezdi 8-umi Partiyai Kommunistii Italiya PKI (1956) strategiyai muborizaro baroi sotsializm dar Italiya kor karda baromad. Dar sezdhoi 11-um (1966) va 12-umi (1969) Partiyai Kommunistii Italiya PKI shiori tashkil namudani aksariyati demokratiro ba miyon guzosht. Sezdi 15-umi Partiyai Kommunistii Italiya PKI (1979) Ustavi navi partiya va Programmai peshazintikhobii intikhoboti parlamenti evropoiro kabul kard.

Hayathoi vakiloni Partiyai Kommunistii Italiya PKI dar Majlishoi mashvaratii baynalkhalqii partiyahoi kommunisti va korgari (1957, 1960, 1969, Moskva) ishtirok kardand.

Prinsipi tashkilii sokhtmoni Partiyai Kommunistii Italiya PKI —. sentralizmi demokrati. Organi markazii sezd buda, dar 4 sol yak marotiba davat meshavad. Sezd Komiteti Markazi, Komissiyai markazii vazorat va Komissiyai taftishotro intikhob mekunad. Dar plenumi Komiteti Markazi va KMN rohbariyati partiya, Kotibot, Kotibi generali va Raisi partiya intikhob meshavand. Organi markazii Partiyai Kommunistii Italiya PKI — gazetai «Unita». Kotibi generali—E. Berlinguar.