Partiyai Kommunistii Bulgoriya

Partiyai Kommunistii Bulgoriya (PKB), asoshoyash 2 avgust 1891, vaqte guzoshta shud, ki bo tashabbusi D. Blatoev krujokhoi sotsial-demokrat mut- tahid shuda, Partiyai sotsial-demok­ratii Bulgoriya (PSDB)-ro tashkil namudand. Sezdi 1-umi muassisoni Partiyai sotsial-demok­ratii Bulgoriya PSDB (1 avgust 1891) Programma va Ustavi partiyaro qabul kard, organi rokhbarikunandai Partiyai sotsial-demok­ratii Bulgoriyaro intikhob namud. Soli 1894 blagoevchiyon (partiyachiyon) ba manfiati muggahid shudani sinfi korgar bo tashkiloti is- lohotchigii Ittifoki sotsial-demokrati Bul­goriya (|«Ittifoqchiyon») muttahid gardid. Partiya nomi Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriya (PKSDB)-ro girift. Sezdi 4-umi Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriya  (iyuli 1897) ba Ustav yak qator tagyirot dokhil namud.

D. Bla­goev muharriri jurnali nazariyavii Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriya  «Novo Brome» gardid. Dar Sezdi 5-um (iyuli 1898) blagoevchiyon baroi Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriyaro ba avangardi haqiqii sinfi korgar tabdil dodan muboriza burda, ba opportuniston zarba zadand. Soli 1900 unsuroni op- portunistyi dar atrofi jurnali «Obsho delo» jam omadand va az khamon vaqt oshkoro «obshedelchiyon» menomidand. «Obshedelchiyon» ideyai hamkorii sinfiro targib karda, ba ommai burjuaziyai mayda nigaronida­ni propagandai partiyaviro tavsiya menamudand. Sezdi 8-umi Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriya (iyuli 1901) ideyahoi «obshedelchiyon»-ro rad kard. Dar Sezdi 10-um (1903) dar Partiyai korgarii sotsial-demokratiya Bulgoriya judoi ba amal omad. Marksiston, ki tarafdori partiyai tifoqu muttahid budand (nomashon az hamon jo «Sotsialistoni tifoq — «tesnyakkho»), dar partiyai mustaqili revolyutsioni marksisti sinfi korgari Bulgoriya — Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak) —  muttahid shudand.

Opportuniston, ki partiyaro bo tash­kiloti vasei hamai «tabaqahoi istekhsolkunandogon (az chumla burju­aziya ham — «sotsialistoni vase» tabdil dodani budand, partiyai reformiston» khud — Partiyai korgarii sotsial-demokratii Bulgoriya (sotsialistoni shirokiy) – ro tashkil dodand. Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak)  na tanho obshedelojigi, balki bernshteynchigi, sentrizm va digar zuhuroti opportunizmro dar harakati sotsialistii baynalkhalqi fosh menamud. Dar zamoni janghoi Bal­kan (1912—13) va Jangi yakumi jahoni Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak  tahti rohbarii D. Blagoev, G. Kirkov, V. Kolarov, G. Dimitrov, X. Kabakchisv ba prinsiphoi internasionalizmi proletari sodiq monda, ba shovinizm va jang qatiyan muqobil baromad.

Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak) dar zeri tasiri Revolyutsiyai Oktyabr az bisyor aqidahoi kuhnai sotsial- demokrati khalos shud. Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak) dar tashkil namudani internasionali Kommunisti faolona ishtirok karda, soli 1919 ba hayati on dokhil gardid. Mai 1919 Partiyai korgarni sosial-demokratii Bul­goriya (sotsialistoni tesnyak) Partiyai Kommunisti Bulgoriya (sosialistoni tesnyak) — PKB (s. t.) nomida shud. Seedi 1-umi Partiyai Kommunisti Bulgoriya (sotsialistoni tesnyak)   «Deklarasiyai programmavi» qabul namud. ki dar on dar borai hokimiyatro ba dast giriftani pro­letariat, dar borai diktaturai pro­letariat nakhustin bor masala guzoshta shuda bud.

Sezdi 2-yumi Partiyai Kommunisti Bulgoriya (sosialistoni tesnyak) may — iyuni 1920 programmam partiyaro qabul kard. Sezdi 3-yum (may 1921) oid ba masalai agrari rezolyutsiyaro tasdiq kard, ki dar on ittifoqi sinfi korgar va dehqonon elon karda meshud. Sezdi 4-umi Partiyai Kommunisti Bulgoriya (sosialistoni tesnyak)  iyuni 1922 taktikai front yagonaro maqul donist, 9 iyuni 1923 dar Bulgoriya tabadduloti fashisti shud. Dar in davra Partiyai Kommunistii Bulgoriya majbur bud ba pinhonkori guzarad. Soli 1927 Partiyai Kommunisti Bulgoriya baroi istifoda burdani imkoniyathoi legali Partiyai korgari (PK) tashkil kard, ki on to soli 1934 oshkoro amal mekard. Soli 1938 Partiyai Kommunisti Bulgoriya (sotsialistoni tesnyak)    va Partiyai Korgari muttahid shuda, Partiyai korgarii Bulgoriya (PKB)- ro tashkil namudand. Barobari ba khoki Bulgoriya daromadani Armiyai Soveti 9 sentyabri 1944 Partiyai korgarii Bulgoriya  khalqi Bulgoriyaro ba shurishi musallahona barkhezond va dar natija diktaturai monarkhi-fashisti sarnagun karda shuda, dar mamlakat sokhti demokratiyai khalqi barqaror gardid.

Dekabri 1948 Partiyai korgarii Bulgoriya  (kommuniston) Partiyai Kommunistii Bulgoriya nomida shud. May — avgusti 1948 Partiyai korgarii sotsial-demokratii Bulgoriya (sotsialistoni shirokiy)PKSDB (s. sh.) dar asosi komilan etirof kardani prinsiphoi ideyavi va tashkilii marksizm-leninizm ba Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB muttahid shud. Dekabri 1948 Sezdi 5-umi Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB barpo gardid. Sezd ba davrai navi taraqqii mamlakat — davrai sokhtmoni asoshoi jamiyati sotsialisti roh kushod. Sezdi 7-umi Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB (iyuni 1958) khulosa barovard, ki munosibathoi sotsialistii jam- iyati dar Bulgoriya dar khamai sohahoi hayoti jamiyat galaba kardand.

Sezdi 10-umi Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB (apreli 1971) masalai inkishofi mamlakatro dar davrai sokhtmoni sotsializmi mutaraqqi muhokima namud programmai navi partiya — programmai sokhtmoni sotializmi mutaraqqiro qabul kard. Vazifahoi peshravii minbadai Bulgoriya dar Sezdi 11-umi Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB (mart — apreli 1976) muhokima karda shudand.

Hayathoi vakiloyai Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB dar majlishoi mashvaratii baynalkhalii partiyahoi kommunisti va korgari (1957, 1960, 1969, Moskva) ishtirok kardand. Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB hujjathoi qabulkardai in majlishoi mashvaratiro maqul donist.

Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB az rui prinsiphoi sentralizmi demokrati sokhta meshavad Organi olii Partiya — sezd, dar davrai bayni sezdho — Komiteti Markazi baroi rohbari ba kori siyosi Byuroi siyosii Komiteti Markazi, baroi halli masalahoi jori Kotiboti Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB intikhob karda meshavad. Kotibi generalii Komiteti Markazii Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB — T. Jivkov. Organi markazni Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB — g. «Rabotyaichesko delo» organi nazariyavii Partiyai Kommunistii Bulgoriya PKB — jurnali «Novo vreme» meboshad.